Alt çenenin önde olması (prognatizm), üst çene ile alt çene arasındaki uyumsuzluğun neden olduğu yaygın bir çene-yüz deformitesidir. Tıbbi literatürde "Class III maloklüzyon" olarak adlandırılan bu durum, hem estetik hem de fonksiyonel sorunlara yol açabilir.
Alt Çene Önde Olmasının Nedenleri
Bu deformitenin temel sebepleri arasında genetik faktörler başta gelir. Aile öyküsünde benzer çene yapısı varsa risk artar. Çocukluk döneminde uzun süre emzik kullanımı, parmak emme alışkanlığı veya ağızdan nefes alma gibi davranışlar da çene gelişimini etkileyebilir. Nadiren hormonal dengesizlikler, travmalar veya tümörler de alt çenenin aşırı büyümesine neden olabilir.
Belirtiler ve Tanı
- Fiziksel Bulgular: Çenenin öne doğru çıkıntı yapması, dudakların kapanmaması.
- İşlevsel Sorunlar: Çiğneme zorluğu, konuşma bozuklukları (pelteklik).
- Diş Problemleri: Üst ve alt dişlerin temas etmemesi (açık kapanış).
Tanı için ortodontik muayene, dental röntgen ve 3D tomografi gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır.
Tedavi Seçenekleri
-
Cerrahi Olmayan Yöntemler (Erken Dönem):
- Ortodontik Tedavi: 7-10 yaş arasında özel apareylerle çene büyümesi yönlendirilir.
- Yüz Maskesi: Üst çeneyi öne çekerek dengesizliği azaltır.
-
Cerrahi Tedavi (Yetişkinlerde):
- Ortognatik Cerrahi: Alt çene kemiğinin geriye alınması (BSSO osteotomisi).
- Çift Çene Cerrahisi: Üst çeneyi ileri, alt çeneyi geri alarak uyum sağlama.
Olası Komplikasyonlar
Tedavi edilmezse eklem ağrıları (TME disfonksiyonu), diş aşınmaları ve beslenme bozuklukları görülebilir. Cerrahi sonrası geçici his kaybı veya enfeksiyon riski %3-5’tir.
Korunma ve Erken Müdahale
Çocuklarda 7 yaşından itibaren ortodontik değerlendirme kritiktir. Parmak emme gibi alışkanlıkların 3 yaş öncesinde bıraktırılması deformiteyi önleyebilir.
Sık Sorulan Sorular
- "Ameliyatsız düzelir mi?" Erken teşhiste ortodonti ile %70 başarı sağlanabilir.
- "Tedavi ne kadar sürer?" Ortodontik hazırlık 12-18 ay, cerrahi sonrası iyileşme 6 haftadır.
- "Sigarayı bırakmalı mıyım?" Cerrahi öncesi 4 hafta sigara kullanılmamalıdır.
