Abortus (düşük), gebeliğin 20. haftasından önce kendiliğinden sonlanmasıdır. Tüm klinik olarak tanınan gebeliklerin %10-20’sinde görülür. Bu durum fiziksel ve duygusal açıdan zorlayıcı olabilir. İşte abortusun tıbbi detayları:
Abortus Türleri
- Tehdit Altında Düşük (Abortus imminens): Vajinal kanama ve hafif kramplar vardır, ancak serviks kapalıdır. Gebelik devam edebilir.
- Kaçınılmaz Düşük (Abortus incipiens): Şiddetli kanama, ağrı ve servikal açılma mevcuttur. Düşük gerçekleşir.
- Tam Olmayan Düşük (Abortus incompletus): Gebelik dokusunun bir kısmı rahimde kalır. Kanama ve enfeksiyon riski yüksektir.
- Tam Düşük (Abortus completus): Tüm gebelik dokusu vücuttan atılır.
- Missed Abortus (Gözden Kaçmış Düşük): Fetüsün kalbi durmuştur, ancak belirti yoktur. Rutin kontrolde saptanır.
- Tekrarlayan Düşük (Rekürren abortus): Ardışık 3 veya daha fazla düşük yaşanması.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Genetik Faktörler: Embriyodaki kromozomal anomaliler (en sık nedeni, vakaların %50-70’i).
- Anatomik Sorunlar: Rahimde perde (septum), miyomlar veya servikal yetmezlik.
- Endokrin Bozukluklar: Kontrolsüz diyabet, tiroid hastalıkları, yüksek prolaktin.
- Enfeksiyonlar: Toksoplazma, klamidya, listeria.
- Otoimmün Hastalıklar: Antifosfolipid sendromu (kan pıhtılaşma bozukluğu).
- Çevresel Etkenler: Sigara, alkol, yüksek doz kafein, radyasyon maruziyeti.
Belirtiler
- Vajinal Kanama: Hafif lekelenmeden şiddetli kanamaya kadar değişir.
- Pelvik Ağrı: Kramp şeklinde veya sürekli, bel bölgesine yayılabilir.
- Doku Parçaları: Vajinadan pıhtı veya grimsi doku gelmesi.
- Diğer Bulgular: Ateş, halsizlik, gebelik belirtilerinin (bulantı gibi) aniden kaybolması.
Teşhis Yöntemleri
- Transvajinal Ultrason: Fetal kalp atışının olmaması veya gebelik kesesinin boş olması.
- Beta HCG Takibi: Kan seviyelerinin düşmesi veya yükselmeme durumu.
- Pelvik Muayene: Servikal açıklık ve kanamanın değerlendirilmesi.
- Kan Testleri: Enfeksiyon, pıhtılaşma bozukluğu veya hormonal panel için.
Tedavi Yaklaşımları
- Bekle ve Gör (Expectant management): Düşüğün kendiliğinden tamamlanması beklenir (1-2 hafta).
- Tıbbi Tedavi: Misoprostol ilacıyla rahim kasılmalarının başlatılması. Başarı oranı %80-90’dır.
- Cerrahi Müdahale (Kürtaj): Tam olmayan düşüklerde vakum aspirasyon veya dilatasyon-küretaj.
- Destekleyici Tedavi: Kan transfüzyonu (şiddetli kanamada), antibiyotik (enfeksiyon varlığında).
Tekrarlayan Düşüklerde Tanısal İnceleme
- Karyotip analizi (çiftlerde genetik tarama).
- Rahim filmi (HSG) veya histeroskopi ile anatomik değerlendirme.
- Antifosfolipid antikor testleri (lupus antikoagülan, anti-kardiyolipin).
- Endokrin paneli (TSH, prolaktin, HbA1c).
Korunma ve Öneriler
- Folik asit takviyesine gebelik öncesi başlanması.
- Kronik hastalıkların (diyabet gibi) kontrol altına alınması.
- Sigara ve alkolden uzak durulması.
- Ağır kaldırmaktan kaçınma ve stres yönetimi.
- Servikal yetmezlik öyküsünde gebeliğin 12-14. haftalarında serklaj (dikiş) uygulanması.
Duygusal Destek
Düşük sonrası anksiyete ve depresyon sıktır. Psikolojik destek ve danışmanlık önerilir. Destek grupları ve bireysel terapi sürece uyumu kolaylaştırır.
Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?
- Saatte 2 pedden fazla kanama.
- Şiddetli karın ağrısı ve ateş (enfeksiyon şüphesi).
- Baş dönmesi veya bayılma (şok bulguları).
