TESE (Testiküler Sperm Ekstraksiyonu), erkek infertilitesi tedavisinde kullanılan cerrahi bir yöntemdir. Özellikle menide hiç sperm bulunmayan (azospermi) hastalarda, testis dokusundan direkt sperm elde etmek amacıyla uygulanır. Bu işlem, mikroenjeksiyon (ICSI) ile birlikte kullanılarak biyolojik baba olma şansı sunar.
TESE Hangi Durumlarda Uygulanır?
- Obstrüktif Azospermi: Sperm kanallarının tıkalı olduğu vakalar (doğuştan veya sonradan gelişen)
- Non-obstrüktif Azospermi: Sperm üretim bozukluğu olan durumlar (genetik faktörler, hormonal dengesizlikler)
- Kemoterapi Öncesi: Kanser tedavisi görecek erkeklerde sperm dondurma amacıyla
- Vazektomi Sonrası: Geri dönüşümün mümkün olmadığı durumlar
TESE Yöntemleri ve Teknikleri
- Standart TESE: Lokal anestezi altında testisten doku örneklerinin alınması
- Mikro-TESE: Mikroskop altında sperm üretimi olan kanalların hedeflenmesi (daha yüksek başarı oranı)
- Percütan Aspirasyon: İğne ile sperm hücresi çekilmesi (daha az invaziv)
İşlem Aşamaları
- Hazırlık: Kan testleri, hormon profili ve genetik tarama
- Anestezi: Genellikle lokal veya sedasyon eşliğinde
- Biyopsi: Testis kapsülüne küçük kesi açılarak doku örneklemesi
- Laboratuvar İşlemi: Alınan dokudan canlı sperm hücrelerinin aranması
- Dondurma: Bulunan spermlerin ileride kullanım için saklanması
Avantajları ve Sınırlılıklar
- Avantajlar:
- Mikro-TESE’de %40-60 sperm bulma başarısı
- Obstrüktif vakalarda %80’e varan başarı
- Lokal anestezi ile ayaktan uygulanabilmesi
- Sınırlılıklar:
- Non-obstrüktif vakalarda başarı oranı düşük (%10-30)
- Tekrarlayan girişimlerde doku hasarı riski
- Yüksek maliyet ve özel ekipman gereksinimi
Komplikasyonlar ve Risk Yönetimi
- Erken Dönem: Hematom (%8), enfeksiyon (%2), ağrı
- Geç Dönem: Testosteron seviyesinde düşüş, hipogonadizm
- Önlemler: Antibiyotik profilaksisi, buz uygulaması, 48 saat istirahat
TESE Sonrası Süreç
- Fiziksel İyileşme: 3-7 gün içinde normal aktiviteye dönüş
- Sperm Kullanımı: Taze spermle hemen ICSI veya dondurulmuş spermle ileri tarihli tedavi
- Gebelik Başarısı: Sperm bulunduğunda ICSI ile %30-50 gebelik oranı
Alternatif Tedaviler
- Sperm Donasyonu: Biyolojik baba olma şansı olmayanlar için
- Hormon Tedavisi: Hipogonadotropik hipogonadizm vakalarında
- Varikosel Ameliyatı: Sperm üretimini artırmaya yönelik
Kimlere Uygulanmaz?
- Testis dokusu tamamen fibrotik olanlar
- Y kromozomu mikrodelesyonu (AZFa, AZFb) olanlar
- Tedavi edilmemiş hormonal bozukluklar
TESE, infertil çiftler için umut verici bir seçenektir. Başarı şansı; hastanın yaşı, infertilite süresi ve altta yatan nedenlere göre değişir. Detaylı değerlendirme için üroloji veya üreme endokrinolojisi uzmanına başvurulmalıdır.
