Korsakoff Sendromu, genellikle uzun süreli alkol kötüye kullanımıyla ilişkili, tiamin (B1 vitamini) eksikliğinden kaynaklanan nörolojik bir bozukluktur. Wernicke ensefalopatisiyle birlikte görülebilen bu durum, bellek bozuklukları ve bilişsel işlev kayıplarıyla karakterizedir. Tedavi edilmediğinde kalıcı hasara yol açabilir.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
Temel sebep kronik tiamin eksikliğidir. Alkol bağımlılığı, tiamin emilimini engelleyerek vücutta depoların tükenmesine neden olur. Diğer risk faktörleri arasında ağır beslenme yetersizliği, kronik kusma, bariatrik cerrahi, AIDS ve uzun süreli parenteral beslenme yer alır. Nadiren genetik yatkınlık da rol oynayabilir.
Belirtiler ve Klinik Tablo
- Anterograd Amnezi: Yeni anıların kaydedilememesi (en belirgin semptom).
- Retrograd Amnezi: Hastalık öncesi döneme ait hatıraların silinmesi.
- Konfabulasyon: Bellek boşluklarını gerçek dışı hikayelerle doldurma.
- Yönelim Bozukluğu: Zaman, mekân ve kişi kavramlarında karışıklık.
- Duygusal Küntlük: Çevreye ilgisizlik ve motivasyon kaybı.
Teşhis Yöntemleri
Tanı klinik bulgular ve nöropsikolojik testlerle konur:
- Nörolojik Muayene: Denge sorunları ve göz hareketi anomalileri.
- Mini Mental Test (MMSE): Bilişsel işlevlerin değerlendirilmesi.
- Manyetik Rezonans (MRG): Talamus ve hipokampusta atrofi saptanması.
- Kan Testleri: Serum tiamin düzeylerinin ölçümü.
Tedavi Yaklaşımları
- Acil Tiamin Tedavisi: Yüksek doz intravenöz tiamin (günde 500 mg, 3-5 gün).
- Uzun Süreli Takviye: Oral tiamin (100-300 mg/gün) ve magnezyum desteği.
- Beslenme Desteği: Protein-vitamin ağırlıklı diyet ve alkol yoksunluğu.
- Rehabilitasyon: Bellek eğitimi, bilişsel terapi ve mesleki terapiler.
Önleme Stratejileri
- Alkol Tüketiminin Sınırlanması: Günde 1-2 birimi aşmamak.
- Risk Gruplarında Proflaksi: Kronik alkoliklerde düzenli B vitamini takviyesi.
- Beslenme Eğitimi: Tiamin açısından zengin besinlerin (tam tahıllar, baklagiller, fındık) tüketimi.
- Erken Müdahale: Wernicke belirtilerinde (göz hareket bozukluğu, ataksi) acil tiamin uygulaması.
Prognoz ve Yaşam Kalitesi
Erken tedaviyle bellek kaybı kısmen geri dönebilir, ancak konfabulasyon ve dikkat eksikliği genellikle kalıcıdır. Tedaviye yanıt; hastanın yaşı, alkol kullanım süresi ve eşlik eden karaciğer hasarına bağlıdır. Destekleyici aile ortamı ve düzenli nörolojik takip yaşam kalitesini artırır.
İlişkili Durumlar
- Wernicke-Korsakoff Sendromu: Akut konfüzyon ve ataksi ile başlayıp Korsakoff’a ilerleyen tablo.
- Alkolik Demans: Uzun süreli alkol kullanımının yol açtığı bilişsel çöküş.
Hangi Doktora Başvurulmalı?
Nörolog, psikiyatrist ve dahiliye uzmanları tanı-tedavi sürecini yönetir. Beslenme desteği için diyetisyen, rehabilitasyon için fizik tedavi uzmanı eşlik eder.
