Marsupializasyon, tıp alanında kistlerin cerrahi tedavisinde kullanılan özel bir tekniktir. Bu yöntem, özellikle Bartholin kisti gibi tekrarlayan veya enfekte olmuş kistlerde, kistin tamamen çıkarılmasının riskli olduğu durumlarda tercih edilir. Prosedür, kist duvarını cilt dokusuna dikerek kalıcı bir açıklık oluşturmayı ve böylece kist sıvısının drene edilmesini sağlar.
Marsupializasyon Hangi Durumlarda Uygulanır?
Bu teknik en sık vajinal bölgedeki Bartholin kistlerinde kullanılır. Kistin büyük olması, enfeksiyon gelişmesi, ağrı veya yürüme zorluğuna neden olması durumlarında önerilir. Ayrıca tükürük bezlerindeki kistlerde (ranula) veya pilonidal sinüs tedavisinde de nadiren başvurulabilir. Akut enfeksiyon varlığında öncelikle antibiyotik tedavisi uygulanır, enfeksyon kontrol altına alındıktan sonra işlem planlanır.
Cerrahi Prosedürün Aşamaları
- Hazırlık: Lokal veya genel anestezi altında yapılır. Operasyon bölgesi antiseptik solüsyonlarla temizlenir.
- Kistin Açılması: Kist üzerinde 1-2 cm’lik bir kesi yapılarak içeriği boşaltılır.
- Dikiş Aşaması: Kist duvarının kenarları, cilt dokusuna sürekli emilimeyen dikişlerle (örneğin 3-0 vicryl) sabitlenir. Bu işlem, kistin bir "cep" (marsupial) şeklinde açık kalmasını sağlar.
- Drenaj: Açıklıktan sıvı akışını kolaylaştırmak için steril gazlı bez veya küçük bir dren yerleştirilebilir.
İyileşme Süreci ve Bakım
- İlk 48 Saat: Hafif kanama ve şişlik normaldir. Bölge temiz ve kuru tutulmalı, sıcak oturma banyoları (günde 2-3 kez) önerilir.
- Dikişler: Emilimeyen dikişler 2-4 hafta sonra alınır.
- Aktivite Kısıtlamaları: 1 hafta cinsel ilişki, tampon kullanımı ve yoğun egzersizden kaçınılmalıdır.
- Kontroller: Enfeksiyon belirtileri (ateş, artan ağrı, kötü kokulu akıntı) durumunda acilen doktora başvurulmalıdır.
Avantajları ve Dezavantajları
✔️ Avantajları:
- Nüks oranı %5-15 ile düşüktür.
- Komşu dokulara zarar verme riski minimaldir.
- Lokal anestezi ile yapılabilir.
❌ Dezavantajları:
- İyileşme süresi 4-6 haftayı bulabilir.
- Geçici cilt deformitesi oluşabilir.
- Nadiren fistül gelişimi görülebilir.
Alternatif Tedaviler
- Word Kateteri: Kist içine yerleştirilen bir tüp ile 4-6 hafta drenaj sağlanır.
- Eksizyon: Tüm kistin çıkarılmasıdır ancak kanama ve skar riski yüksektir.
- Lazer: Doku hasarı daha azdır ancak maliyetli ve yaygın değildir.
Komplikasyonlar ve Risk Yönetimi
- Enfeksiyon: %3-5 oranında görülür, antibiyotikle tedavi edilir.
- Hematom: Buz kompresyonu ve basınç uygulanır.
- Nüks: Tekrarlarsa eksizyon gerekebilir.
Marsupializasyon Sonrası Yaşam
Hastaların %85’i 6 hafta içinde tam iyileşir. Uzun dönemde cinsel fonksiyonlar etkilenmez. Kistin tekrarlaması durumunda alternatif yöntemler değerlendirilir.
Sık Sorulan Sorular
- Ağrı Olur mu? Lokal anestezi ile işlem ağrısızdır, sonrası hafif ağrı kesicilerle kontrol edilir.
- İz Kalır mı? Minimal skar gelişebilir, genellikle belirgin değildir.
- Hamilelikte Uygulanır mı? İkinci trimesterde güvenle yapılabilir.
Marsupializasyon, doğru endikasyonlarda uygulandığında yüksek başarı oranına sahip güvenilir bir cerrahi seçenektir. Süreç boyunca doktorun önerilerine uyulması, komplikasyon riskini önemli ölçüde azaltır.
