Kordon dolanması, bebeğin göbek kordonunun boynuna bir veya birden fazla kez dolanması durumudur. Genellikle gebeliğin 24. haftasından sonra ultrasonla tespit edilen bu durum, tüm gebeliklerin %20-30’unda görülür. Çoğunlukla zararsız olsa da nadiren ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Kordon Dolanması Neden Olur?
Bebeğin anne karnındaki aktif hareketleri başlıca nedendir. Özellikle uzun göbek kordonu (>80 cm) veya fazla amniyon sıvısı (polihidramnios) riski artırır. İkiz gebeliklerde ve bebeğin küçük olduğu durumlarda da daha sık gözlemlenir.
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
- Annenin Hissedebilecekleri: Bebek hareketlerinde ani azalma veya şiddetli artış
- Ultrason Bulguları: Boyun çevresinde kordonun "U" veya "W" şeklinde görülmesi
- Doppler İnceleme: Kordon kan akımında azalma (S/D oranı >3)
- NST (Non-Stres Test): Kalp atışlarında düşme (deselerasyon)
Olası Riskler ve Komplikasyonlar
- Fetal Distres: Dolanmanın sıkı olması halinde oksijen yetersizliği
- Doğum Sürecinde: Vajinal doğum sırasında kordonun sıkışması
- Nadir Durumlar: Beyin hasarı veya intrauterin fetal ölüm (%0.5’ten az)
Yönetim ve Tedavi Yaklaşımları
- Gebelikte Takip: Hareket takibi (günde 10 hareket kuralı) ve haftalık NST
- Doğum Planlaması: Çoğul dolanmalarda sezaryen tercih edilebilir
- Acil Müdahale: Doğum sırasında kordon basısı saptanırsa oksijen desteği veya acil sezaryen
- Postpartum Bakım: Bebekte solunum sıkıntısı varlığında neonatal yoğun bakım
Önlemler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Annenin Yapabilecekleri: Sol yan pozisyonda uyumak, stresi azaltmak
- Doktor Kontrolleri: 3. trimesterde 2 haftada bir ultrason
- Uzak Durulması Gerekenler: Bebeğin hareketlerini izlemeden geçen 12 saat
Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?
- 24 saatte 10’dan az fetal hareket
- Karında sertleşme ile birlikte ağrı
- Vajinal kanama veya sıvı kaçağı
- Ultrasonda kordon kan akımının durması
Anne Karnında Müdahale Teknikleri
Kordon dolanmasını çözmek için anne karnında cerrahi müdahale yoktur. Ancak "amnioinfüzyon" adı verilen yöntemle amniyon sıvısı artırılarak kordon üzerindeki baskı azaltılabilir. Bu işlem yalnızca özel merkezlerde ve riskli durumlarda uygulanır.
Doğum Sonrası Bebekte Görülebilen Durumlar
- Yüzde veya boyunda hafif kızarıklık izleri
- Apgar skorunda düşüklük
- Geçici solunum hızlanması (takipne)
- Nadiren tortikollis (boyun eğriliği)
