Sarkoidoz, vücutta nedeni tam olarak bilinmeyen iltihaplı hücre kümelerinin (granülom) oluşumuyla karakterize bir hastalıktır. En sık akciğerleri ve lenf bezlerini etkilemekle birlikte, gözler, deri, kalp ve sinir sistemi gibi organlarda da görülebilir. Peki bu hastalık ne kadar tehlikelidir ve ölümcül risk taşır mı? İşte detaylar:

Sarkoidozun Seyri ve Organ Tutulumu
Sarkoidoz vakalarının büyük çoğunluğu hafif seyreder ve kendiliğinden iyileşir. Özellikle akciğer tutulumunda hastaların %60’ında herhangi bir tedavi gerektirmeden remisyon (iyileşme) gözlenir. Ancak hastalığın kronikleştiği veya hayati organları etkilediği durumlarda ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Kalp, beyin veya böbrek tutulumu gibi nadir görülen formlar daha agresif seyredebilir.

Ölüm Riski Var mı?
Sarkoidoza bağlı ölüm oranı oldukça düşüktür. Araştırmalara göre, sarkoidozlu hastaların %1-5’inde hastalık nedeniyle yaşam kaybı görülür. Ölümler genellikle şu durumlarda ortaya çıkar:

• Kalp Tutulumu: Ritim bozuklukları veya kalp yetmezliği gelişmesi.
• Nörosarkoidoz: Beyin sapı veya omurilikte granülom oluşumu.
• İleri Evre Akciğer Fibrozu: Solunum yetmezliğine yol açan geri dönüşümsüz doku hasarı.

Belirtiler Ne Zaman Alarm Verir?
Hastalık sıklıkla belirtisiz seyreder ve rutin check-up sırasında tesadüfen teşhis edilir. Ancak şu semptomlar varsa derhal doktora başvurulmalıdır:

• Nefes darlığı ve kronik öksürük (akciğer tutulumu işareti).
• Görme bulanıklığı veya ışığa hassasiyet (göz tutulumu).
• Ciltte mor-kırmızı lekeler (özellikle bacak ön yüzünde).
• Çarpıntı, bayılma veya göğüs ağrısı (kalp tutulumu şüphesi).

Teşhis Yöntemleri
Tanıda akciğer grafisi, yüksek çözünürlüklü BT ve biyopsi altın standarttır. Bronkoskopi ile alınan doku örneklerinde granülomların görülmesi kesin tanıyı sağlar. Kan testlerinde kalsiyum seviyesi yüksekliği ve ACE enzimi artışı destekleyici bulgulardır.

Tedavi Yaklaşımları
Asemptomatik hastalarda genellikle tedavi gerekmez. İlerlemiş vakalarda:

• Kortikosteroidler: Prednizon gibi ilaçlarla iltihap baskılanır.
• İmmünsupresifler: Metotreksat veya azatiyoprin dirençli vakalarda kullanılır.
• Biyolojik Ajanlar: TNF-alfa inhibitörleri (Infliximab) şiddetli tutulumda tercih edilir.

Yaşam Tarzı Önerileri

• Sigaradan kesinlikle uzak durulmalı.
• D vitamini takviyesi doktor kontrolünde alınmalı (hiperkalsemi riski nedeniyle).
• Düzenli egzersizle akciğer kapasitesi korunmalı.

Sık Sorulan Sorular

• Sarkoidoz bulaşıcı mıdır? Hayır, genetik yatkınlık ve çevresel faktörler rol oynar.
• Tamamen iyileşir mi? Evet, vakaların %70’inde 2-5 yıl içinde tam remisyon görülür.
• Hamilelikte riskli midir? Çoğu vakada sorunsuz seyreder, ancak doktor takibi şarttır.

Sarkoidoz, çoğu hasta için korkulacak bir hastalık değildir. Ancak organ tutulumu varlığında düzenli takip ve tedavi ile yaşam kalitesi korunabilir.