Gece alt ıslatma (enurezis), çocukluk çağında sık görülen ve aileleri endişelendiren bir durumdur. Genellikle 5 yaş üzeri çocuklarda, haftada en az iki kez yatağını ıslatma şeklinde tanımlanır. Bu sorunun fizyolojik ve psikolojik pek çok nedeni olabilir. İşte gece alt ıslatmanın sebepleri ve etkili çözüm önerileri:
Gece Alt Islatma Neden Olur?
Gece alt ıslatmanın temelinde genellikle mesane kapasitesinin yetersizliği veya derin uyku gibi fizyolojik faktörler yatar. Genetik yatkınlık da önemli bir rol oynar; ebeveynlerden birinde çocukluk döneminde bu sorun varsa, çocukta görülme ihtimali %40’a kadar çıkabilir. Hormonal dengesizlikler (ADH hormonunun gece salınımının az olması) ve idrar yolu enfeksiyonları da tetikleyici olabilir. Stres, kaygı veya yeni bir kardeşin doğumu gibi psikolojik faktörler ise ikincil enurezise yol açabilir.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
-
Davranışçı Yaklaşımlar:
- Sıvı Alımının Düzenlenmesi: Akşam saatlerinde çay, kola gibi idrar söktürücü içecekler kısıtlanmalı.
- Tuvalet Zamanlaması: Yatmadan önce ve gece belirli saatlerde uyandırılarak tuvalete gitme alışkanlığı kazandırılmalı.
- Ödül Sistemleri: Kuru geceler için takvim tutma ve sembolik ödüller motivasyonu artırır.
-
Alarm Tedavisi:
Özel enurezis alarmları, çocuk ıslaklığı hissettiğinde titreşim veya sesle uyarı verir. Bu yöntemle 6-8 haftada %70-80 başarı sağlanabilir. -
İlaç Tedavisi:
- Desmopressin: ADH hormonunu taklit ederek gece idrar üretimini azaltır.
- Antikolinerjikler: Mesane kasılmalarını kontrol eder. İlaçlar doktor gözetiminde ve kısa süreli kullanılmalıdır.
Ailelere Pratik Öneriler
- Çocuğu suçlamaktan veya cezalandırmaktan kaçının. Bu durumun geçici olduğunu hatırlatın.
- Yatağa koruyucu örtüler serin ve çocuğun ıslak çamaşırları kendisinin değiştirmesini sağlayın.
- Kafeinli içecekleri akşam saatlerinde vermeyin.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Çocuk 7 yaşını geçtiği halde alt ıslatma devam ediyorsa,
- Gündüz idrar kaçırma veya kabızlık eşlik ediyorsa,
- İdrar yaparken yanma veya ateş gibi enfeksiyon belirtileri varsa,
Pediatri veya çocuk ürolojisi uzmanına başvurulmalıdır.
Psikolojik Destek Ne Zaman Gerekli?
Alt ıslatma, okul başarısını veya sosyal ilişkileri etkiliyorsa, çocuk psikiyatrisi desteği alınmalıdır. Aile içi çatışmalar veya travmatik olaylar varsa terapi süreci planlanabilir.
Gece alt ıslatma, çoğunlukla zamanla kendiliğinden düzelir. Sabırlı ve destekleyici bir tutum, çocuğun özgüvenini korumasına ve sorunu aşmasına yardımcı olacaktır.
