Yumuşak doku bozukluğu, kaslar, tendonlar, bağlar, yağ dokusu ve sinirler gibi yapıları etkileyen bir dizi rahatsızlığı kapsar. Bu bozukluklar genellikle travma, aşırı kullanım veya inflamatuar süreçlerle ilişkilidir. İşte yaygın türleri, tanı ve tedavi yaklaşımları:
Yumuşak Doku Bozukluklarının Temel Türleri
- Tendinit: Tendonların inflamasyonu (dirsekten "tenisçi dirseği")
- Bursit: Eklem çevresindeki sıvı keselerinin şişmesi (omuz, kalça)
- Fibromiyalji: Yaygın kas ağrısı ve hassas noktalarla karakterize kronik durum
- Myofasiyal Ağrı Sendromu: Tetik noktalar nedeniyle yansıyan ağrı
- Bağ Yaralanmaları: Burkulmalar ve ligament hasarları (diz ACL yırtığı)
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
- Ağrı: Hareketle artan lokal veya yaygın ağrı
- Şişlik ve Kızarıklık: İltihaplı bölgelerde ısı artışı
- Hareket Kısıtlılığı: Eklem hareket açıklığında azalma
- Tanı: Fizik muayene, ultrason, MRG ve EMG testleri
Tedavi Protokolleri
-
Akut Dönem:
- Dinlenme ve aktivite modifikasyonu
- Buz uygulaması (20 dakika/gün)
- NSAİİ’ler (ibuprofen) ile ağrı kontrolü
-
Rehabilitasyon:
- Fizik tedavi (TENS, ultrason terapisi)
- Esneklik ve kuvvetlendirme egzersizleri
- Kinezyolojik bantlama
-
İleri Tedaviler:
- Kortikosteroid enjeksiyonları (kısıtlı sayıda)
- PRP tedavisi (kronik tendon hasarlarında)
- Cerrahi (tam yırtık veya dirençli vakalarda)
Risk Faktörleri ve Korunma
- Mesleki Etkenler: Tekrarlayan hareketler (fabrika işçileri)
- Spor Yaralanmaları: Isınmadan yapılan ani hareketler
- Önleyici Tedbirler:
- Düzenli germe egzersizleri
- Ergonomik çalışma ortamı düzenlemeleri
- Kollajen desteği ve D vitamini takviyesi
Günlük Yaşam İpuçları
- Bilgisayar kullanırken bilek desteği
- Ağır yük kaldırırken dizleri bükme
- Her 30 dakikada bir oturuş pozisyonu değiştirme
- Yüzme ve yoga gibi düşük etkili egzersizler
Hangi Uzmanlara Başvurulmalı?
- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Konservatif tedavi planlaması
- Ortopedi: Cerrahi gerektiren durumlar
- Romatoloji: İnflamatuar kaynaklı bozukluklar
Prognoz ve İyileşme Süreci
Akut vakalar 4-6 haftada iyileşirken kronik durumlar 3-6 ay sürebilir. Fibromiyalji gibi rahatsızlıklarda multidisipliner yaklaşım (psikoterapi + meditasyon) ağrı yönetiminde kritik rol oynar.
