Yel ağrısı olarak bilinen siyatik, siyatik sinirin sıkışması veya tahrişi sonucu ortaya çıkan şiddetli bir ağrı sendromudur. Belden başlayıp kalça, bacak ve ayak parmaklarına kadar yayılan bu ağrı, günlük yaşamı önemli ölçüde kısıtlayabilir. İşte siyatikle ilgili bilinmesi gereken tüm detaylar:
Siyatiğin Nedenleri
Siyatik genellikle omurgadaki yapısal problemlerden kaynaklanır. En yaygın sebep bel fıtığıdır. Disklerin kayması sinir köklerine baskı yaparak ağrıyı tetikler. Spinal stenoz yani omurilik kanalının daralması da sinir sıkışmasına yol açabilir. Piriformis sendromu kalça kaslarının siniri sıkıştırmasıyla ortaya çıkar. Osteoartrit, omurga tümörleri veya hamilelikte rahmin siyatik sinire baskısı diğer nedenler arasındadır. Travmatik yaralanmalar veya şeker hastalığı gibi sistemik rahatsızlıklar da siyatik ağrısına zemin hazırlayabilir.
Belirtiler ve Tanı Süreci
Siyatik ağrısı genellikle tek taraflı olarak hissedilir. Belden bacağa yayılan keskin, batıcı veya yanıcı karakterde ağrı en tipik bulgudur. Uyuşma ve karıncalanma hissi ayak parmaklarına kadar uzanabilir. Öksürme veya hapşırma gibi ani hareketler ağrıyı şiddetlendirebilir. Tanı için doktor öncelikle fizik muayene yapar. Diz refleksleri ve ayak bileği hareketleri test edilir. Manyetik rezonans görüntüleme veya bilgisayarlı tomografi ile sinir sıkışmasının yeri tespit edilir. Elektromiyografi sinir iletim hızını ölçerek hasarın derecesini belirler.
Tedavi Yöntemleri
Tedavi planı ağrının şiddetine ve altta yatan nedene göre belirlenir. İlk aşamada istirahat ve ağrı kesiciler önerilir. Nonsteroid antienflamatuar ilaçlar inflamasyonu azaltır. Fizik tedavi kasları güçlendirmek ve sinir basısını hafifletmek için kritik öneme sahiptir. Özel egzersizler omurgadaki basıncı azaltır. Epidural steroid enjeksiyonları şiddetli vakalarda ağrıyı kontrol altına alır. Mikrodiskektomi gibi cerrahi yöntemler disk fıtığını ortadan kaldırır. Endoskopik cerrahi ile minimal invaziv müdahaleler yapılabilir.
Evde Uygulanabilecek Yöntemler
Sıcak veya soğuk kompresler ağrılı bölgeye uygulanabilir. Sıcak uygulama kas spazmını çözerken soğuk uygulama inflamasyonu azaltır. Yüzüstü pozisyonda yatmak yerine dizlerin altına yastık koyarak sırtüstü uzanmak omurgadaki basıncı hafifletir. Hafif esneme hareketleri sinir sıkışmasını rahatlatır. Yürüyüş ve yüzme gibi düşük etkili egzersizler kasları güçlendirir. Masaj terapisi piriformis kasını gevşeterek sinir üzerindeki baskıyı azaltır.
Korunma Stratejileri
Düzenli egzersiz yapmak bel ve karın kaslarını güçlendirir. Uzun süre otururken bel destek yastığı kullanmak önemlidir. Ağır kaldırırken dizlerden eğilmek ve yükü vücuda yakın tutmak omurgayı korur. Sağlıklı kiloyu korumak omurga üzerindeki stresi azaltır. Ergonomik ofis sandalyeleri ve uygun yatak seçimi postürü düzeltir. Yoga ve pilates gibi disiplinler esnekliği artırarak siyatik riskini düşürür.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Bacakta güç kaybı veya hissizlik varsa acil tıbbi yardım alınmalıdır. İdrar veya dışkı kaçırma gibi semptomlar cauda equina sendromu işareti olabilir. Ağrının dört haftadan uzun sürmesi veya giderek şiddetlenmesi durumunda uzmana başvurulmalıdır. Gece artan ağrılar tümör şüphesi nedeniyle dikkatle incelenmelidir.
