Rahim kalınlaşması (endometrial hiperplazi), rahim iç tabakasının normalden fazla kalınlaşmasıdır. Genellikle östrojen-progesteron dengesizliğinden kaynaklanan bu durum, tedavi edilmezse rahim kanseri riskini artırabilir. İşte bu önemli sağlık sorununun detayları:
Rahim Kalınlaşmasının Temel Nedenleri
Endometrial hiperplazi genellikle hormonal dengesizliklerle ilişkilidir. Östrojen hormonunun uzun süreli yüksek seyretmesi ve progesteronun yetersiz kalması en yaygın sebeptir. Bu dengesizliğe yol açan faktörler arasında menopoz sonrası hormon tedavileri, polikistik over sendromu (PKOS), obezite ve östrojen salgılayan tümörler bulunur. Adet düzensizliği olan veya menopoza girmiş kadınlarda daha sık görülür.
Belirtiler ve İşaretler
Rahim kalınlaşmasının en belirgin belirtisi anormal vajinal kanamalardır. Menopoz sonrası kanama, adet döngüsü dışında lekelenme, aşırı adet kanaması veya uzun süren regl dönemleri alarm verici bulgulardır. Bazı hastalarda karın alt bölgesinde basınç hissi veya pelvik ağrı da eşlik edebilir. Bu semptomların %30’unda altta yatan ciddi patolojiler olabilir.
Teşhis Yöntemleri
Tanıda ilk adım transvajinal ultrasondur. Rahim iç duvar kalınlığının ölçülmesi kritik önem taşır. Menopozdaki kadınlarda 5 mm’den kalın endometrium anormal kabul edilir. Kesin tanı için histeroskopi ile rahim içine bakılıp biyopsi alınır. Patolojik incelemede hücresel değişiklikler incelenerek hiperplazi tipi (atipili veya atipisiz) belirlenir.
Tedavi Seçenekleri
Tedavi planı hiperplazi tipine, hastanın yaşına ve çocuk isteğine göre değişir:
- Atipisiz Hiperplazi: Yüksek doz progesteron tedavisi (3-6 ay) ve takip biyopsileri
- Atipili Hiperplazi: Histerektomi (rahim alınması) önerilir. Çocuk isteyenlerde agresif progestin tedavisi ve sıkı takip
- Destek Tedaviler: Obez hastalarda kilo kontrolü, diyabet yönetimi
Risk Faktörleri
- 45 yaş üstü olmak
- Obezite (vücut yağ dokusu östrojen üretimini artırır)
- Diyabet ve insülin direnci
- Ailede rahim veya kolon kanseri öyküsü
- Tamoksifen kullanımı (meme kanseri tedavisi görenlerde)
Komplikasyonlar ve İhmalin Sonuçları
Tedavi edilmeyen atipili hiperplazi vakalarının %30’u rahim kanserine dönüşebilir. Uzun süreli anormal kanamalar anemiye yol açarak yaşam kalitesini düşürür. Özellikle menopoz sonrası kanaması olan kadınların acilen değerlendirilmesi gerekir.
Korunma Stratejileri
- Düzenli jinekolojik muayene (yılda bir kez)
- Obezite kontrolü ve düzenli egzersiz
- Progesteron içeren doğum kontrol yöntemleri
- Diyabet ve tiroit hastalıklarının kontrol altına alınması
Hangi Durumlarda Acil Doktora Başvurulmalı?
Menopoz sonrası her türlü kanama, adet dışı şiddetli kanama veya pıhtılı kanamalar, tedaviye rağmen düzelmeyen pelvik ağrı durumlarında zaman kaybetmeden jinekoloğa gidilmelidir. Erken teşhis, tedavi başarısını önemli ölçüde artırır.
