Ters rahim (retrovert uterus), rahmin normal pozisyonundan farklı olarak arkaya doğru eğilmesi durumudur. Kadınların yaklaşık %20’sinde görülen bu anatomik varyasyon, çoğunlukla doğuştan gelse de bazı faktörlerle sonradan da gelişebilir. Genellikle belirti vermeyen bu durum, bazı vakalarda ağrı veya üreme sağlığı sorunlarına yol açabilir.
Ters Rahim Neden Oluşur?
Rahmin arkaya dönmesinin temel nedenleri arasında genetik yatkınlık ilk sırada yer alır. Bunun yanı sıra endometriozis, pelvik enfeksiyonlar veya geçirilmiş cerrahiler gibi faktörler bağ dokularında zayıflamaya neden olarak rahmin pozisyonunu değiştirebilir. Doğum sırasında yaşanan komplikasyonlar veya rahim etrafındaki yapışıklıklar da ters pozisyonu tetikleyebilen diğer unsurlardır.
Belirtiler ve Şikayetler
- İlişki sırasında derin penetrasyonda ağrı (disparoni)
- Adet dönemlerinde şiddetli kramplar
- Bel ve kasık bölgesinde kronik ağrı
- Sık idrara çıkma hissi veya tam boşalamama
- Kabızlık veya bağırsak hareketlerinde zorlanma
- Adet kanaması sırasında pıhtılaşma artışı
Teşhis Yöntemleri
Ters rahim tanısı genellikle rutin jinekolojik muayene sırasında konulur. Vajinal tuşede rahim ağzının öne değil arkaya bakması tipik bir işarettir. Transvajinal ultrason ile rahim pozisyonu net olarak görüntülenir. Şiddetli semptomlarda MR görüntüleme, endometriozis veya yapışıklık gibi altta yatan nedenleri tespit etmek için kullanılabilir.
Tedavi Seçenekleri
Asemptomatik vakalarda tedavi gerekmez. Semptomatik durumlarda:
- Pelvik Taban Egzersizleri: Kegel egzersizleri pelvik kasları güçlendirerek rahmi destekler.
- Pesser Uygulaması: Silikondan yapılan halka şeklindeki bu cihaz rahmi öne doğru konumlandırır.
- Cerrahi Müdahale: Laparoskopik uterin suspansiyon (rahmi asma ameliyatı) kalıcı çözüm sağlayabilir.
- Ağrı Yönetimi: NSAİİ ilaçlar veya hormonal tedaviler endometriozis kaynaklı ağrıyı azaltır.
Gebelik ve Doğuma Etkileri
Ters rahim genellikle gebeliği engellemez. Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde rahim büyüdükçe genellikle normal pozisyonuna döner. Ancak bazı vakalarda:
- Düşük riskinde hafif artış
- Bel ağrısında şiddetlenme
- İdrar yolu enfeksiyonlarına yatkınlık görülebilir. Doğum şekli normal vajinal doğumla mümkündür.
Önlem ve Yönetim Stratejileri
Düzenli pelvik taban egzersizleri pozisyonel düzelmeye yardımcı olur. Kabızlığı önlemek için lifli gıda tüketimi ve yeterli su alımı önemlidir. Ağır kaldırmaktan kaçınmak ve uzun süre ayakta kalmamak basıncı azaltır. İlişki pozisyonu modifikasyonları (missioner pozisyonu) ağrıyı önleyebilir.
Ne Zaman Uzman Yardımı Alınmalı?
Şiddetli pelvik ağrı, tekrarlayan düşükler veya infertilite şüphesi durumunda jinekoloğa başvurulmalıdır. Ani başlayan şiddetli bel ağrısı veya idrar yapamama acil müdahale gerektiren durumlardır. Tedavi edilmeyen vakalarda kronik ağrı sendromu veya mesane fonksiyon bozuklukları gelişebilir.
