Sürekli çiş hissi (acil idrar hissi), mesanenin dolmadan önce sıkışma sinyali vermesiyle ortaya çıkan rahatsız edici bir durumdur. Bu his, günlük yaşamı etkileyen ve altta yatan çeşitli tıbbi sorunların habercisi olabilen bir semptomdur.
Sürekli Çiş Hissinin Temel Nedenleri
Bu durumun en yaygın sebepleri arasında idrar yolu enfeksiyonları (İYE) ilk sırada yer alır. Bakterilerin mesane duvarını tahriş etmesi, sıkışma hissini tetikler. Nörolojik kökenli mesane disfonksiyonları (MS, Parkinson, omurilik yaralanmaları) mesane kaslarının kontrolünü bozar. İnterstisyel sistit gibi kronik mesane iltihapları, mesane dokusunda hassasiyete yol açar. Diyabet hastalarında yüksek kan şekeri, idrar üretimini artırarak bu hissi şiddetlendirir.
Eşlik Eden Belirtiler
- İdrar yaparken yanma veya ağrı
- Sık idrara çıkma (günde 8’den fazla)
- Ani sıkışma hissiyle idrar kaçırma
- Gece birden fazla kez tuvalete kalkma
- İdrar renginde bulanıklık veya kan
Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler
Tanı için öncelikle idrar tahlili ve idrar kültürü enfeksiyon varlığını araştırır. Ürodinami testiyle mesane kapasitesi ve kas fonksiyonları ölçülür. Sistoskopi ile mesane içi görüntülenerek anormallikler tespit edilir. Nörolojik şüphe durumunda EMG veya MR gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır.
Tedavi Yaklaşımları
- Enfeksiyon Tedavisi: Antibiyotikler (Sefalosporinler, Nitrofurantoin)
- Mesane Eğitimi: İdrarı tutma süresini kademeli artırma teknikleri
- İlaç Tedavisi: Antikolinerjikler (Oxybutynin), Beta-3 agonistleri (Mirabegron)
- Nörolojik Tedaviler: Botoks enjeksiyonları veya sakral sinir stimülasyonu
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Kafein/asitli gıdalardan kaçınma, pelvik taban egzersizleri
Alarm Sinyalleri: Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Ateş ve bel ağrısı böbrek enfeksiyonu işareti olabilir. İdrarda kan görülmesi mesane tümörüne işaret edebilir. Nörolojik semptomlar (bacaklarda uyuşma, denge kaybı) acil değerlendirme gerektirir. İlaç tedavisine yanıt vermeyen vakalarda üroloji uzmanına başvurulmalıdır.
Önleyici Stratejiler
Günde 1.5-2 litre su tüketimi mesaneyi sağlıklı tutar. Kabızlığın önlenmesi için lifli gıdalar tüketilmelidir. Pelvik taban kaslarını güçlendiren Kegel egzersizleri önerilir. Tuvalette tam boşalmayı sağlamak için öne eğilerek idrar yapılabilir.
İleri Tetkik Gerektiren Durumlar
Tedaviye dirençli vakalarda mesane biyopsisi gerekebilir. Ürodinamik testlerde mesane hipersensitivitesi saptanırsa, nöromodülasyon tedavileri düşünülür. Tekrarlayan enfeksiyonlarda idrar yolu anatomisi detaylı incelenmelidir.
