Sakroiliit, sakroiliak eklemlerin (leğen kemiği ile kuyruk sokumu arasındaki eklem) iltihaplanmasıdır. Bel-kalça bölgesinde şiddetli ağrıya yol açan bu durum, hareket kısıtlılığı ile günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilir.
Sakroiliitin Yaygın Belirtileri
En karakteristik belirti, kalçanın bir veya iki yanında derinden gelen ağrıdır. Ağrı öne eğilme, merdiven çıkma veya uzun süre ayakta durmayla şiddetlenir. Sabahları 30 dakikayı aşan tutukluk, otururken veya dönerken keskin batma hissi tipiktir. Ağrı bazen kasığa, uyluğa veya bel bölgesine yayılabilir.
Sakroiliite Yol Açan Nedenler
- Otoimmün Hastalıklar: Ankilozan spondilit, sedef artriti veya inflamatuar bağırsak hastalıkları en sık tetikleyicilerdir.
- Enfeksiyonlar: Staphylococcus aureus gibi bakteriler ekleme yerleşebilir.
- Travma: Düşme, doğum veya trafik kazaları eklemde hasar oluşturabilir.
- Gebelik: Pelvis genişlemesi eklemlere anormal yük bindirebilir.
Teşhis Yöntemleri Nasıl İşler?
Tanıda fizik muayenede özel testler (Patrick testi, Gaenslen testi) kullanılır. Röntgen erken evrede yetersiz kalır; manyetik rezonans (MR) iltihaplı değişiklikleri göstermede altın standarttır. Kan testlerinde HLA-B27 pozitifliği, CRP ve sedimantasyon yüksekliği ankilozan spondilit lehine yorumlanır.
Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
-
İlaç Tedavisi:
- NSAİİ’ler (ibuprofen) ağrı ve iltihabı baskılar.
- TNF-alfa inhibitörleri (adalimumab) şiddetli otoimmün vakalarda kullanılır.
- Enfeksiyon varlığında 6-8 haftalık antibiyotik tedavisi uygulanır.
-
Fizik Tedavi:
- Pelvik stabilizasyon egzersizleri eklem hareketliliğini korur.
- Sıcak/soğuk uygulamalar kas spazmını çözer.
- Postür eğitimi ile yanlış duruş düzeltilir.
-
Girişimsel Yöntemler:
- Eklem içi kortikosteroid enjeksiyonları 3-6 ay rahatlama sağlayabilir.
- Radyofrekans ablasyonu ile sinir iletimi bloke edilir.
-
Cerrahi:
- Dirençli vakalarda eklem füzyonu (artrodez) son seçenektir.
Evde Uygulanabilecek Etkili Yöntemler
- Egzersiz Programı:
Köprü Hareketi: Sırtüstü yatarken dizleri büküp kalçayı kaldırın, 10 saniye tutun. Günde 3 set 8 tekrar.
Pelvik Tilt: Belinizi yere bastırıp 5 saniye kasın, gevşetin. Günde 20 tekrar. - Yaşam Tarzı Düzenlemeleri:
Sert yatakta yan pozisyonda uyumak, uzun süre ayakta kalmamak, ağır kaldırmaktan kaçınmak önemlidir.
Hangi Doktora Başvurulmalı?
İlk değerlendirme için fizik tedavi ve rehabilitasyon veya romatoloji bölümleri uygundur. Enfeksiyon şüphesinde enfeksiyon hastalıkları, cerrahi gerektiren durumlarda ortopedi konsültasyonu gerekir.
Önlemek İçin Kritik Tavsiyeler
- Düzenli esneme egzersizleri yapmak.
- Fazla kilolardan kurtulmak.
- Sigarayı bırakmak (ankilozan spondilit riskini %40 artırır).
- D vitamini seviyesini 40 ng/mL üzerinde tutmak.
