Rozasea, özellikle yüz bölgesinde kızarıklık, damarlanma ve sivilce benzeri lezyonlarla kendini gösteren kronik bir cilt hastalığıdır. Genellikle 30-50 yaş arası yetişkinlerde görülür ve kadınlarda daha sık rastlanır. Tedavi edilmediğinde ilerleyerek cilt kalınlaşmasına yol açabilir.
Rozasea Belirtileri
- Yüzde kalıcı kızarıklık: Yanaklar, burun, alın ve çenede yoğunlaşır.
- Görünür damarlar: Yüzeyde kırmızı-mor ince çizgiler (telenjiektazi).
- Sivilce benzeri kabartılar: İrin dolu kırmızı şişlikler.
- Göz problemleri: Kuru göz, yanma, şişmiş göz kapakları (oküler rozasea).
- Cilt hassasiyeti: Yanma, batma hissi ve sıcaklık artışı.
Rozasea Nedenleri ve Tetikleyiciler
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte genetik yatkınlık, bağışıklık sistemi tepkileri ve damar fonksiyon bozuklukları rol oynar. Tetikleyiciler arasında:
- Sıcak içecekler, baharatlı yiyecekler
- Güneş ışığı ve rüzgâr maruziyeti
- Stres ve alkol tüketimi
- Sıcak banyo veya sauna
- Kortizon içeren kremler
Teşhis Yöntemleri
Dermatologlar klinik muayene ile tanı koyar. Ayırıcı tanı için:
- Cilt biyopsisi: Lupus veya sedef hastalığından ayırt etmek için.
- Göz muayenesi: Oküler rozasea şüphesinde.
- Alerji testleri: Kontakt dermatiti ekarte etmek amacıyla.
Tedavi Seçenekleri
-
Topikal Tedaviler:
- Metronidazol %0.75 krem: İltihabı azaltır.
- İvermektin krem: Akar kaynaklı inflamasyonu baskılar.
- Brimonidin jel: Damarları daraltarak kızarıklığı geçici azaltır.
-
Oral İlaçlar:
- Doksiklin: Antibiyotik etkisiyle papül sayısını düşürür.
- İzotretinoin: Şiddetli nodüler rozaseada kullanılır.
-
Işık Tedavileri:
- IPL (Yoğun atımlı ışık): Damarlanma ve kızarıklığı kalıcı azaltır.
- PDL (Pulsed Dye Lazer): Genişlemiş damarları hedef alır.
Cilt Bakımı ve Yaşam Tarzı Önerileri
- Temizlik: Alkolsüz, kokusuz yumuşak temizleyiciler kullanın.
- Nemlendirme: Seramid içeren bariyer onarıcı kremler tercih edin.
- Güneş Koruma: En az SPF 50 içeren mineral filtreli ürünler kullanın.
- Tetkikleyicilerden Kaçınma: Baharat, kafein ve sıcak ortamlardan uzak durun.
Rozasea Tipleri
- Eritemotelanjiektatik Tip: Kızarıklık ve damar genişlemesi.
- Papülopüstüler Tip: Sivilceli kabartılar.
- Fimatöz Tip: Burunda cilt kalınlaşması (rinofima).
- Oküler Tip: Gözlerde kızarıklık ve kuruluk.
Doğal Destek Yöntemleri
- Yeşil çay özlü kremler (anti-inflamatuar etki)
- Yulaf ezmesi maskeleri (kaşıntıyı azaltır)
- Çay ağacı yağı (seyreltilmiş olarak kullanılmalı)
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
- Kızarıklık sosyal hayatı etkiliyorsa
- Gözlerde kızarıklık ve bulanık görme varsa
- Burun şeklinde değişiklik başladıysa
Rozasea tedavisi kişiye özeldir. Dermatoloğunuzun önerdiği tedavi planına düzenli uyum, semptom kontrolünde anahtardır. Unutmayın, stres yönetimi ve tetikleyicilerden kaçınma tedavinin yarısıdır.
