Retina dekolmanı, gözün arka duvarını kaplayan retina tabakasının altındaki dokudan ayrılmasıdır. Acil tıbbi müdahale gerektiren bu durum, tedavi edilmediğinde kalıcı görme kaybına yol açabilir. İşte retina dekolmanının nedenleri, belirtileri ve modern tedavi yöntemleri:
Retina Dekolmanı Nedir?
Retina, ışığı algılayan sinir hücrelerinden oluşan kritik bir tabakadır. Dekolman ise bu tabakanın besleyici damar tabakasından ayrılmasıdır. Üç ana tipi vardır: regmatojen (yırtıklı), traksiyonel (çekintili) ve eksüdatif (sıvı birikimli). En sık görülen tip, vitreus sıvısının retina yırtığından sızmasıyla oluşan regmatojen dekolmandır.
Retina Dekolmanı Nedenleri
- Vitreus Dejenerasyonu: Yaşla birlikte göz içi sıvısının jel yapısının bozulması
- Yüksek Miyopi: -6 diyoptri üzerindeki miyopların retina incelmesi
- Göz Travmaları: Darbeler veya delici yaralanmalar
- Diyabetik Retinopati: Şeker hastalığına bağlı retina hasarı
- Enflamatuar Hastalıklar: Üveit gibi göz içi iltihapları
- Aile Öyküsü: Ailesel retina hastalıkları
Belirtiler ve İşaretler
- Ani ışık çakmaları (fotopsi)
- Artan uçuşan cisimler (muscae volitantes)
- Görme alanında gri-perde hissi
- Merkezi görmede ani azalma
- Görüntülerde distorsiyon (metamorfopsi)
Teşhis Yöntemleri
- Dilate Fundus Muayenesi: Göz bebeği genişletilerek retina detaylı incelenir.
- Optik Koherens Tomografi (OCT): Retina katmanlarının mikron düzeyinde görüntülenmesi.
- Ultrasonografi: Göz içi kanama varlığında retina yapısının değerlendirilmesi.
- Floresein Anjiyografi: Damar anomalilerinin tespiti için boya enjeksiyonu.
Tedavi Seçenekleri
- Pneumatik Retinopeksi: Göz içine gaz enjekte edilerek retina yerine yapıştırılır.
- Skleral Çökertme: Göz dışına silikon bant yerleştirilerek retina bastırılır.
- Vitrektomi: Kanlı vitreus temizlenerek yerine silikon yağı veya gaz konur.
- Lazer Fotokoagülasyon: Yırtık etrafına lazerle yapıştırıcı skar oluşturulur.
- Kriyoterapi: Soğuk uygulama ile retina yırtığı çevresinde yapışma sağlanır.
Acil Müdahale Süreci
Semptomlar başladıktan sonraki ilk 24-48 saat kritiktir. Makula (görme merkezi) ayrılmadan yapılan müdahalelerde başarı oranı %90’ı aşar. Ameliyat sonrası 4-6 hafta yüzüstü pozisyon gibi özel pozisyonlar gerekebilir.
Risk Faktörleri
- 50 yaş üstü bireyler
- Katarakt ameliyatı geçmişi
- Diğer gözde retina dekolmanı öyküsü
- Marfan sendromu gibi bağ doku hastalıkları
Korunma Stratejileri
- Yıllık rutin göz dibi muayenesi
- Miyop kişilerde 6 ayda bir kontrol
- Göz travmalarından korunmak için koruyucu gözlük
- Ani görme değişikliklerinde zaman kaybetmeden uzmana başvuru
Ameliyat Sonrası İyileşme
Görme keskinliğinin geri dönmesi 3-6 ay sürebilir. İlk haftalarda bulanık görme, ışık hassasiyeti normaldir. Silikon yağı kullanılan hastalarda ikinci bir ameliyatla 3-6 ay içinde yağ alınır.
