Radikulopati, omurilikten çıkan sinir köklerinin sıkışması veya hasar görmesi sonucu ortaya çıkan nörolojik bir durumdur. Genellikle boyun (servikal) veya bel (lomber) bölgesinde görülür ve ağrı, uyuşukluk, kas güçsüzlüğü gibi semptomlarla kendini gösterir. İşte radikulopati hakkında detaylı bilgiler:
Radikulopatinin Temel Nedenleri
Sinir kökü basısının en yaygın sebebi spinal kanalda meydana gelen dejeneratif değişimlerdir. Fıtıklaşmış diskler, sinir köklerine direkt baskı yaparak radikülopatiye yol açabilir. Spinal stenoz (omurilik kanalında daralma), kemik çıkıntıları (osteofitler) ve dejeneratif disk hastalığı diğer önemli nedenler arasında yer alır. Travmatik yaralanmalar, tümörler veya enfeksiyonlar da nadiren radikülopatiyi tetikleyebilir.
Belirtiler ve Vücuttaki Yansımaları
- Ağrı: Basıya uğrayan sinir kökünün dağılım alanında keskin, yanıcı nitelikte ağrı.
- Uyuşukluk ve Karıncalanma: Etkilenen bölgede his kaybı veya "iğnelenme" hissi.
- Kas Güçsüzlüğü: Özellikle kavrama gücünde azalma veya yürüme zorluğu.
- Refleks Kaybı: Dirsek veya diz reflekslerinde zayıflama.
Semptomların şiddeti, sinir basısının derecesine ve süresine bağlı olarak değişir.
Teşhis Yöntemleri
Tanı süreci fizik muayene ile başlar. Doktor, duyusal testler, kas gücü değerlendirmesi ve refleks kontrolü yapar. Nörolojik muayenede pozitif Spurling testi (boyun hareketiyle ağrı tetiklenmesi) veya düz bacak kaldırma testi önemli ipuçları sağlar. Görüntüleme tekniklerinden MRG, sinir kökü basısını direkt gösterirken, EMG (elektromiyografi) sinir iletim hızını ölçerek hasarın düzeyini belirler.
Tedavi Seçenekleri
-
Konservatif Tedaviler:
- İstirahat ve Aktivite Modifikasyonu: Ağır kaldırma gibi tetikleyici hareketlerden kaçınmak.
- Fizik Tedavi: Sinir mobilizasyon teknikleri, postür egzersizleri ve kuvvetlendirme programları.
- İlaç Tedavisi: NSAİİ’ler (ibuprofen), kortikosteroid enjeksiyonları veya nöropatik ağrı için gabapentin.
-
Cerrahi Müdahaleler:
- Mikrodiskektomi: Fıtıklaşmış disk materyalinin çıkarılması.
- Laminektomi: Spinal kanalı genişletmek için kemik çıkıntılarının temizlenmesi.
- Füzyon Cerrahisi: İstikrarsız omurga segmentlerinin sabitlenmesi.
Rehabilitasyon ve Yaşam Tarzı Önerileri
Cerrahi sonrası rehabilitasyon kritik önem taşır. Fizyoterapist eşliğinde yapılan germe ve stabilizasyon egzersizleri, nüks riskini %40’a varan oranda azaltır. Günlük yaşamda ergonomik düzenlemeler (dik oturma, bel desteği kullanma) ve düzenli yürüyüşler sinir sağlığını korumada etkilidir.
Önleme Stratejileri
- Omurga sağlığını korumak için düzenli core (karın-sırt) egzersizleri.
- Ağır nesneleri dizleri bükerek kaldırmak.
- Uzun süreli oturmalarda her 30 dakikada bir pozisyon değiştirmek.
Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?
- İdrar/büyük tuvalet kontrolünün kaybı (kauda equina sendromu).
- İlerleyici kas güçsüzlüğü veya felç belirtileri.
- Ağrının istirahatle geçmemesi ve gece uyandırması.
Radikülopati tedavisinde nöroloji, fizik tedavi ve beyin cerrahisi uzmanları multidisipliner yaklaşım sergiler. Erken teşhis ve uygun tedaviyle hastaların %80’inde 6-12 haftada belirgin iyileşme gözlenir.
