Kemik tozu, tıp ve diş hekimliği alanlarında kemik grefti olarak yaygın şekilde kullanılan biyomateryallerden biridir. Özellikle kemik kaybı olan bölgelerin onarımında, implant çevresinde destek oluşturmada veya kırık iyileşmesini hızlandırmada tercih edilir. Bu yazıda kemik tozunun ne olduğunu, hangi durumlarda kullanıldığını, avantajlarını ve dikkat edilmesi gereken riskleri detaylıca ele alacağız.

Kemik Tozu Nedir?
Kemik tozu, insan veya hayvan kaynaklı kemiklerin özel işlemlerle sterilize edilip öğütülmesiyle elde edilen bir greft malzemesidir. İki ana türü bulunur:

• Otogreft: Hastanın kendi vücudundan (genellikle kalça kemiğinden) alınan kemik dokusu.
• Allogreft: Kadavra kaynaklı veya sentetik olarak üretilen kemik tozu.

Kemik Tozunun Kullanım Alanları

• Ortopedik Cerrahi: Kırık iyileşmesini desteklemek, kemik defektlerini doldurmak.
• Diş Hekimliği: Diş implantları çevresinde kemik yoğunluğunu artırmak.
• Omurga Cerrahisi: Spinal füzyon işlemlerinde kemik kaynaşmasını teşvik etmek.
• Onkolojik Cerrahi: Tümör nedeniyle oluşan kemik kayıplarının onarımı.

Avantajları ve Faydaları
Kemik tozu, vücutla biyouyumluluğu yüksek olduğu için reddetme reaksiyonu riski düşüktür. Otogreftlerde hastanın kendi dokusu kullanıldığından iyileşme süreci daha hızlı ilerler. Allogreftler ise ikinci bir cerrahi işleme gerek kalmadan uygulanabilir. Diş hekimliğinde kemik tozu kullanımı, implant başarısını %30’a kadar artırabilir.

Potansiyel Riskler ve Dezavantajlar

• Enfeksiyon riski (özellikle sterilizasyon yetersizliğinde).
• Otogreft alım bölgesinde ağrı veya komplikasyonlar.
• Allogreftlerde kemik kaynaşmasının gecikmesi.
• Sentetik kemik tozlarında doku uyum sorunları.

Kemik Tozu Uygulama Süreci
Kemik tozu uygulaması, işlemin türüne göre lokal veya genel anestezi altında yapılır. Cerrah, kemik defektini temizledikten sonra tozu bölgeye yerleştirir ve gerekirse titanyum plakalar veya vidalarla sabitler. Diş hekimliğinde ise toz, implant çevresine enjekte edilir ve üzeri zar benzeri bir membranla kapatılır.

İyileşme Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• İlk 48 saat bölgeye buz uygulaması şişliği azaltır.
• Sigara kullanımı kemik iyileşmesini yavaşlatır.
• Doktorun önerdiği süre boyunca ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalı.
• Enfeksiyon belirtileri (ateş, kızarıklık) durumunda acilen başvurulmalı.

Kimler Kemik Tozu Kullanamaz?

• Kemik metabolizması bozuk olanlar (osteoporoz, Paget hastalığı).
• Aktif enfeksiyonu bulunan hastalar.
• Bağışıklık sistemi baskılanmış bireyler.

Alternatif Yöntemler
Kemik tozuna alternatif olarak PRP (Plateletten Zengin Plazma) veya kök hücre tedavileri kullanılabilir. Ancak bu yöntemlerin maliyeti daha yüksektir ve her merkezde uygulanamaz.

Maliyet ve Sigorta Kapsamı
Kemik tozu greftinin maliyeti kullanılan malzemeye göre değişir. Otogreftler genellikle sigorta kapsamındayken, sentetik greftler ek ücrete tabi olabilir.