Mite alerjisi, ev tozu akarlarına karşı gelişen ve özellikle solunum yollarını etkileyen yaygın bir alerjik reaksiyondur. Mikroskobik canlılar olan akarlar, nemli ve sıcak ortamlarda hızla çoğalarak alerji semptomlarını tetikler. İşte mite alerjisine dair kapsamlı bilgiler:
Mite (Akar) Nedir?
Ev tozu akarları, gözle görülemeyen (0.1-0.5 mm) ve insan deri döküntüleriyle beslenen mikroorganizmalardır. Yatak, yorgan, halı ve kumaş mobilyalarda yoğunlaşırlar. Nem oranı %55’in üzerindeki ortamlarda hızla ürerler ve her gram tozda 2.000-15.000 akar bulunabilir.
Belirtileri Nelerdir?
- Solunum Semptomları: Gece veya sabaha karşı şiddetlenen kronik öksürük, burun tıkanıklığı, hapşırık nöbetleri
- Göz Bulguları: Kızarıklık, kaşıntı, sulanma (alerjik konjonktivit)
- Cilt Reaksiyonları: Egzama alevlenmeleri, kurdeşen
- Diğer Belirtiler: Boğaz kaşıntısı, sinüs basıncı, yorgunluk
Teşhis Yöntemleri
- Deri Prick Testi: Kol ön yüzüne akar antijeni damlatılarak reaksiyon ölçülür.
- Spesifik IgE Kan Testi: Kanda akara karşı antikor seviyeleri incelenir.
- Provokasyon Testi: Şüpheli durumlarda kontrollü maruziyetle semptom gözlemi.
Tedavi Seçenekleri
- Antihistaminikler: Loratadin, setirizin gibi ilaçlar kaşıntı ve akıntıyı baskılar.
- Nazal Kortikosteroidler: Burun spreyi formunda kullanılarak inflamasyonu azaltır.
- Lökotrien Reseptör Antagonistleri: Montelukast gibi ilaçlar solunum yolu daralmasını önler.
- Aşı Tedavisi (İmmünoterapi): 3-5 yıl süren dil altı veya enjeksiyon tedavisiyle kalıcı duyarsızlaşma sağlanır.
Korunma İçin Etkili Yöntemler
- Yatak Odası Düzenlemesi:
- Akar geçirmeyen yatak kılıfları kullanın.
- Yastık ve yorganı haftada bir 60°C’de yıkayın.
- Yün veya kuş tüyü yerine sentetik elyaf tercih edin.
- Nem Kontrolü:
- Ortam nemini %45’in altında tutun.
- Haftada 2-3 kez HEPA filtreli nem alıcı çalıştırın.
- Temizlik Protokolleri:
- Halı yerine parke veya seramik zemin kullanın.
- Elektrikli süpürgeyi HEPA filtreli modellerle değiştirin.
- Pelüş oyuncakları dondurucuda 24 saat bekletin.
Alerji Krizini Tetikleyen Durumlar
- Tozlu ortamlarda elektrikli süpürge kullanımı
- Yatak çarşaflarını değiştirirken toz kalkması
- Nemli havalarda kapalı mekanlarda uzun süre kalma
Hamileler ve Bebekler İçin Özel Önlemler
- Bebek karyolasına akar bariyerli kılıflar takın.
- Emzirme döneminde annenin antihistaminik kullanımı doktor kontrolünde olmalı.
- Bebek odasında hava temizleyici bulundurun.
Ne Zaman Alerji Uzmanına Başvurmalı?
- Ayda 4 günden fazla semptom yaşanıyorsa
- Uyku kalitesi ve günlük aktiviteler etkileniyorsa
- Astım atakları sıklaştıysa
Beslenme ve Yaşam Tarzı Önerileri
- Omega-3’ten zengin besinler (ceviz, somon) alerjik inflamasyonu azaltır.
- D vitamini eksikliği varsa takviye alın.
- Sigara dumanından kesinlikle uzak durun.
