Makatta tümör, anüs bölgesinde iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) kitlelerin oluşumunu ifade eder. Bu tümörlerin erken teşhisi, tedavi başarısını doğrudan etkiler. İşte makat tümörlerine dair kapsamlı bilgiler:
Makatta Tümör Türleri
Makatta görülen tümörler iki ana gruba ayrılır:
- İyi Huylu Tümörler: Anal papillom (HPV kaynaklı siğiller), polip, lipom gibi kanserleşme riski düşük oluşumlar.
- Kötü Huylu Tümörler: Anüs kanseri (skuamöz hücreli karsinom), anal kanal adenokarsinomu gibi agresif türler.
Belirtiler Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Tümör boyutu ve konumuna göre şikayetler değişir:
- Erken Evre: Makatta kaşıntı, hafif kanama, yabancı cisim hissi.
- İlerlemiş Evre: Dışkıda sürekli kan, şiddetli ağrı, ele gelen kitle, bağırsak tıkanıklığı.
- Sistemik Belirtiler: Sebepsiz kilo kaybı, gece terlemeleri.
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Dijital rektal muayene ile kitle varlığı kontrolü.
- Endoskopik İnceleme: Anoskopi veya kolonoskopi ile tümörün görselleştirilmesi.
- Biyopsi: Kitleden alınan örneğin patolojik analizi.
- Görüntüleme: MRI veya PET-CT ile yayılım değerlendirmesi.
Tedavi Seçenekleri
Tedavi tümör tipi, evresi ve hastanın genel durumuna göre planlanır:
- Cerrahi:
- Küçük İyi Huylu Tümörler: Lazer veya elektrokoter ile lokal eksizyon.
- Kanser: Abdominoperineal rezeksiyon (APR) ile anüsün tamamen çıkarılması.
- Radyoterapi: Özellikle skuamöz hücreli kanserde cerrahiye ek olarak uygulanır.
- Kemoterapi: 5-Fluorourasil + Cisplatin kombinasyonu ile sistemik kontrol.
- İmmünoterapi: PD-1 inhibitörleri (Pembrolizumab) ileri evre kanserde kullanılır.
Risk Faktörleri ve Korunma
- Ana Riskler: HPV enfeksiyonu, kronik anal fissür, bağışıklık yetmezliği (HIV), sigara.
- Korunma Yolları:
- HPV aşısı (9-26 yaş arası önerilir).
- Güvenli cinsel ilişki ve kondom kullanımı.
- Lifli gıdalarla beslenerek kabızlıktan kaçınma.
Özel Durumlar
- Hamilelik: HPV tümörlerinde tedavi doğum sonrasına ertelenebilir.
- Bağışıklığı Baskılanmış Hastalar: Düzenli anoskopi taraması önerilir.
Sık Sorulan Sorular
- Tümörler Tekrarlar mı? HPV kaynaklı siğiller %20-30 nüks edebilir.
- Ameliyat Sonrası Yaşam: APR sonrası kalıcı kolostomi gerekebilir.
- Alternatif Tedaviler: Fitoterapinin bilimsel kanıtı yoktur; tıbbi tedavi şarttır.
Erken evrede teşhis edilen tümörlerde tedavi başarısı %85’lere ulaşır. Makatta kanama veya kitle fark edildiğinde vakit kaybetmeden genel cerrahi uzmanına başvurulmalıdır.
