Makatta şişlik, anüs bölgesinde oluşan anormal dokusal büyümeleri ifade eder. Bu durum genellikle ağrı, kaşıntı ve oturma zorluğu gibi rahatsızlıklarla birlikte görülür. Toplumda oldukça yaygın olan bu sorun, altta yatan nedenin doğru teşhisi ve zamanında müdahalesiyle etkili şekilde tedavi edilebilir.
Makatta Şişliğin Yaygın Nedenleri
- Basur (Hemoroid): Anüs çevresindeki damarların genişlemesi sonucu oluşan yumuşak şişlikler. Kabızlık ve uzun süreli ıkınma ana tetikleyicilerdir.
- Anal Apse: Bakteriyel enfeksiyon nedeniyle anüs yakınında oluşan ağrılı, iltihaplı şişlikler. Ateş ve halsizlik eşlik edebilir.
- Anal Fistül: Apse sonrası gelişen anormal kanalların neden olduğu sert şişlikler.
- Perianal Hematom: Ani ıkınma veya travma sonucu damar çatlamasıyla oluşan mor-kırmızı şişlikler.
- Kondilom: HPV virüsünün neden olduğu siğil benzeri karnabahar görünümlü oluşumlar.
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
Şişliğe genellikle şu semptomlar eşlik eder:
- Otururken veya dışkılama sırasında artan keskin ağrı
- Tuvalet kağıdında parlak kırmızı kan
- Mukuslu akıntı ve kötü koku
- Şişlik çevresinde ısı artışı ve kızarıklık
Tanı için proktolojik muayene, anoskopi ve gerekirse MR görüntüleme kullanılır.
Tedavi Seçenekleri
-
İlaç Tedavisi:
- Hemoroid kremleri (hidrokortizon içerenler)
- Antibiyotikli merhemler (apse durumunda)
- Ağrı kesici fitiller
-
Cerrahi Müdahaleler:
- Ligasyon: Basur memelerinin lastikle sıkılması
- Fistülotomi: Fistül kanalının cerrahi açılması
- Eksizyon: Apse veya siğillerin lokal anesteziyle alınması
-
Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Lifli gıda tüketimi ve günde 2 litre su
- Tuvalette 5 dakikadan fazla kalmamak
- Düzenli sıcak oturma banyoları
Acil Müdahale Gerektiren Durumlar
- Şişlikte ani büyüme ve morarma
- 38°C’yi aşan ateş
- Dışkı kaçırma
- Şiddetli rektal kanama
Korunma Stratejileri
- Her dışkılamadan sonra anal bölgeyi ılık suyla temizleme
- Uzun süreli oturmaktan kaçınma
- Kabızlığı önlemek için düzenli egzersiz
- Baharatlı gıda ve alkol tüketimini sınırlama
Doğru tedavi için genel cerrahi uzmanına başvurmak önem taşır. Erken evrede teşhis edilen vakalarda cerrahi dışı yöntemlerle başarı oranı %90’ın üzerindedir.
