Kavisli burun (nazal deviasyon), burun septumunun sağa veya sola eğilmesiyle ortaya çıkan yaygın bir anatomik sorundur. Toplumun yaklaşık %80’inde hafif düzeyde görülen bu durum, şiddetli olduğunda nefes alma güçlüğünden kronik sinüzite kadar önemli sağlık problemlerine yol açabilir.
Belirtiler ve Yaşam Kalitesine Etkileri
Deviasyon belirtileri eğriliğin derecesine göre değişir. En tipik semptom tek taraflı burun tıkanıklığıdır. Hastalar sıklıkla yüz ağrısı, horlama ve uyku apnesi şikayetleriyle başvurur. Koku alma bozukluğu, sık burun kanamaları ve tekrarlayan sinüzit atakları da tanıyı destekleyen bulgulardır. İleri vakalarda yorgunluk ve konsantrasyon kaybı gibi yaşam kalitesini düşüren sistemik etkiler görülebilir.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
Travma en önemli tetikleyicidir. Doğum sırasında yaşanan komplikasyonlar, çocukluk çağı düşmeleri veya yetişkinlerde buruna alınan darbeler septumda deformasyona neden olabilir. Genetik yatkınlık da önemli rol oynar; ailesinde burun deformitesi olan bireylerde risk 3 kat artar. Nadiren doğumsal anomaliler veya hızlı büyüme dönemlerindeki dengesiz gelişim de etken olabilir.
Teşhis Yöntemleri
Tanıda üç aşamalı yaklaşım uygulanır:
- Endoskopik Muayene: Fleksible endoskoplarla burun pasajı ve septum detaylı incelenir.
- Görüntüleme: Bilgisayarlı tomografi (BT) sinüslerin durumunu ve eğriliğin açısını gösterir.
- Solunum Testleri: Nazal hava akımı ölçüm cihazlarıyla nefes alma kapasitesi objektif olarak değerlendirilir.
Tedavi Seçenekleri
- Medikal Tedavi: Hafif vakalarda steroidli burun spreyleri ve tuzlu su irrigasyonu semptomları hafifletir.
- Cerrahi Müdahale (Septoplasti): Orta-şiddetli deviasyonda altın standarttır. Eğrilik düzeltilir, gerektiğinde kıkırdak greftleri kullanılır.
- Radyofrekans Tedavisi: Minimal invaziv yöntemle septum dokusu küçültülür.
Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci
Operasyon sonrası ilk 48 saat burun tamponları kullanılır. Şişlik ve morluklar 7-10 günde azalır. Tam iyileşme 3-6 ay sürerken, hastaların %95’i ilk haftadan itibaren nefes alma kalitesinde dramatik iyileşme bildirir. Sigara kullanımı, yüksek tansiyon ve diyabet iyileşmeyi geciktiren faktörlerdir.
Komplikasyonlar ve Önlemler
Septoplasti sonrası %1-2 oranında kanama, enfeksiyon veya septum perforasyonu gelişebilir. Tecrübeli cerrahlar tarafından yapılan müdahalelerde risk belirgin düşer. Ameliyat sonrası ilk ay sert sporlardan kaçınmak ve burunu korumak kritik önem taşır.
Hangi Durumlarda Ameliyat Gerekli?
- Geceleri ağızdan nefes alma zorunluluğu
- Uyku kalitesini bozan horlama/apne
- Yılda 4’ten fazla sinüzit atağı
- Burun köprüsünde belirgin şekil bozukluğu
Kavisli burun tedavisinde erken müdahale, kronik solunum problemlerinin önlenmesi açısından hayati öneme sahiptir. Belirtilerin şiddetlendiği durumlarda kulak burun boğaz uzmanına başvurulmalıdır.
