Karın fıtığı, karın duvarındaki zayıf noktalardan iç organların dışarı çıkmasıyla oluşan yaygın bir sağlık sorunudur. Özellikle kasık, göbek ve ameliyat kesisi bölgelerinde görülür. Tedavi edilmezse bağırsak tıkanıklığı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Karın Fıtığı Türleri
- Kasık Fıtığı (İnguinal): Erkeklerde daha sık görülür. Bağırsakların kasık kanalına girmesiyle oluşur.
- Göbek Fıtığı (Umbilikal): Yenidoğanlarda ve kilolu yetişkinlerde yaygındır. Göbek deliği çevresinde belirginleşir.
- Kesi Yeri Fıtığı (İnsizyonel): Geçirilmiş karın ameliyatlarının olduğu bölgelerde gelişir.
- Epigastrik Fıtık: Göbek üstü bölgede orta hatta ortaya çıkar.
Belirtiler ve İşaretler
- Karında yumru veya şişlik (yatınca kaybolabilir)
- Ağrı veya yanma hissi (özellikle öksürürken, eğilirken)
- Bulantı ve kusma (bağırsak tıkanıklığı şüphesi)
- Şişkinliğin kızarıklık veya morarmayla birlikte sertleşmesi (acil cerrahi gerektiren boğulmuş fıtık)
Risk Faktörleri ve Nedenleri
- Kronik öksürük (KOAH, sigara)
- Ağır kaldırma veya ıkınma gerektiren işler
- Obezite ve ani kilo değişimleri
- Kronik kabızlık
- Prostat büyümesi nedeniyle uzun süreli ıkınma
- Hamilelik ve doğumlar
- Geçirilmiş karın ameliyatları
Teşhis Yöntemleri
Fizik muayenede görünür şişlik tanı için genellikle yeterlidir. Şüpheli durumlarda ultrason, BT veya MR gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır. Boğulmuş fıtık şüphesinde acil müdahale için kan testleri istenebilir.
Tedavi Seçenekleri
- Takip ve Bekleme: Küçük, ağrısız fıtıklarda cerrahi dışı yaklaşım. Korse kullanımı ve risk faktörlerinin azaltılması önerilir.
- Açık Cerrahi: Geleneksel yöntemle fıtık kesesinin yerine oturtulması ve sentetik mesh (yama) ile onarım.
- Laparoskopik Cerrahi: 3-4 küçük kesiden kamera eşliğinde yapılan minimal invaziv teknik. İyileşme süresi daha kısadır.
- Robotik Cerrahi: Özellikle karmaşık vakalarda yüksek hassasiyetle uygulanan yöntem.
Ameliyat Sonrası Süreç
- İlk 6 hafta ağır kaldırmama kısıtlaması
- Yara bölgesinde şişlik ve morluk (normal kabul edilir)
- Nüksü önlemek için kilo kontrolü ve düzenli egzersiz
- Mesh alerjisi veya enfeksiyon gibi nadir komplikasyonların takibi
Önleyici Tedbirler
- Kabızlığı önlemek için lifli beslenme
- Ağır yük kaldırırken doğru pozisyon alma
- Kronik öksürüğün tedavisi
- Karın kaslarını güçlendiren egzersizler (plank, pilates)
- Ani kilo alımından kaçınma
Acil Müdahale Gerektiren Durumlar
- Fıtık şişliğinin aniden sertleşmesi ve geri itilememesi
- Şiddetli karın ağrısıyla birlikte kusma
- Yumru çevresinde kızarıklık veya ateş hissi
Karın fıtığı tedavisinde genel cerrahi uzmanına başvurulmalıdır. Günümüzde mesh onarımlarıyla nüks oranı %1-3’e düşmüştür. Erken müdahale, komplikasyon riskini önemli ölçüde azaltır.
