Pleva hastalığı, akciğerleri çevreleyen plevra zarının iltihaplanması, sıvı birikmesi veya diğer anormalliklerle karakterize bir durumdur. Plevranın iki katmanı arasında sıvı toplanması (plevral efüzyon), iltihap (plörezi) veya hava kaçağı (pnömotoraks) gibi çeşitli formlarda ortaya çıkabilir. Bu makalede, pleva hastalıklarının türleri, belirtileri, teşhis yöntemleri ve tedavi seçeneklerini detaylı bir şekilde ele alacağız.

Pleva Hastalıklarının Türleri
Plevra hastalıkları, altta yatan nedenlere ve mekanizmalara göre sınıflandırılır. En yaygın türler arasında plevral efüzyon (akciğer ve göğüs duvarı arasında sıvı birikmesi), plörezi (plevra iltihabı), pnömotoraks (plevra boşluğunda hava birikmesi) ve plevra kanserleri (mezotelyoma) yer alır. Plevral efüzyon, kalp yetmezliği, enfeksiyon veya kanser gibi durumlarla ilişkili olabilir.

Pleva Hastalıklarının Belirtileri
Pleva hastalıklarının belirtileri, türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir. İşte en sık görülen semptomlar:

• Derin nefes alırken veya öksürürken şiddetlenen keskin göğüs ağrısı
• Nefes darlığı (özellikle plevral efüzyon veya pnömotoraksta)
• Kuru veya balgamlı öksürük
• Ateş ve titreme (enfeksiyon kaynaklı plörezide)
• Halsizlik ve sebepsiz kilo kaybı (kanserle ilişkili durumlarda)

Teşhis Yöntemleri
Pleva hastalıklarının teşhisi, klinik muayene, görüntüleme ve laboratuvar testleriyle desteklenir:

• Görüntüleme Teknikleri: Akciğer grafisi, plevral sıvı veya hava birikimini gösterir. Ultrason veya BT tarama ise sıvının miktarını ve lokalizasyonunu belirler.
• Torasentez: Plevral sıvıdan örnek alınarak enfeksiyon, kanser hücreleri veya protein seviyeleri analiz edilir.
• Kan Testleri: CRP, sedimantasyon gibi parametreler iltihap varlığını gösterir.
• Biyopsi: Mezotelyoma şüphesinde plevra dokusundan örnek alınır.

Tedavi Seçenekleri
Tedavi, altta yatan nedene ve hastalığın şiddetine göre planlanır:

• Plevral Efüzyon: Sıvı drenajı (torasentez) veya tüp torakostomi ile boşaltma. Tekrarlayan vakalarda plevrodez (yapıştırıcı madde enjeksiyonu) uygulanır.
• Plörezi: Ağrı kesiciler (NSAİİ’ler) ve altta yatan enfeksiyon varsa antibiyotikler kullanılır.
• Pnömotoraks: Küçük hava kaçaklarında gözlem yeterliyken, büyük kaçaklarda göğüs tüpü takılır.
• Mezotelyoma: Cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi kombinasyonu ile tedavi edilir.

Pleva Hastalıklarını Önleme Yolları

• Sigara kullanımını bırakmak (akciğer kanseri ve plevra hastalıkları riskini azaltır).
• Mesleki maruziyetleri sınırlamak (asbest, silika tozu gibi maddelerden kaçınmak).
• Enfeksiyonlara karşı aşılanmak (zatürre ve grip aşıları).
• Kalp yetmezliği gibi kronik hastalıkları düzenli takip etmek.

Yaşam Tarzı ve Destekleyici Öneriler

• Nefes egzersizleri, akciğer kapasitesini artırmaya yardımcı olur.
• Dengeli beslenme ve hidrasyon, bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmak, pnömotoraks riskini düşürür.

Pleva hastalıklarında erken teşhis, komplikasyonları önlemede kritik rol oynar. Göğüs ağrısı veya nefes darlığı gibi belirtilerde zaman kaybetmeden göğüs hastalıkları uzmanına başvurmak önemlidir.