Kalp yetersizliği, kalbin vücudun ihtiyaç duyduğu kanı pompalayamadığı kronik bir durumdur. Türkiye’de yaklaşık 1.5 milyon kişiyi etkileyen bu hastalık, yaşla birlikte artış gösterir ve doğru yönetilmediğinde hayati risk oluşturur.
Kalp Yetersizliğinin Ana Nedenleri
- Koroner arter hastalığı: Damarlarda tıkanıklık sonucu kalp kasının beslenememesi
- Hipertansiyon: Yüksek tansiyonun kalp kasında kalınlaşmaya yol açması
- Kalp krizi sonrası: Kas dokusunun hasarıyla pompa fonksiyonunun azalması
- Kalp kapak problemleri: Kapaklarda kaçak veya darlık nedeniyle kalbin aşırı yüklenmesi
- Miyokardit: Virüs kaynaklı kalp kası iltihabı
Belirtiler ve İlerleme Evreleri
Kalp yetersizliği semptomları NYHA sınıflamasına göre evrelenir:
- Evre I: Fiziksel aktivitede belirgin kısıtlanma yok
- Evre II: Günlük aktivitelerde hafif kısıtlanma (merdiven çıkarken nefes darlığı)
- Evre III: Minimal aktivitede bile şikayetlerin ortaya çıkması
- Evre IV: Dinlenirken bile belirtilerin görülmesi
Tanı Yöntemleri
- Ekokardiyografi: Kalbin pompa gücünün (EF değeri) ölçülmesi
- BNP Kan Testi: Kalp gerilmesini gösteren biyobelirteç
- Efor Testi: Fonksiyonel kapasitenin değerlendirilmesi
- MR Anjiyografi: Kalp dokusundaki hasarın detaylı incelenmesi
Tedavi Yaklaşımları
-
İlaç Tedavileri:
- ACE inhibitörleri veya ARB’ler (Lisinopril, Valsartan)
- Beta blokerler (Karvedilol)
- Diüretikler (Furosemid)
- SGLT2 inhibitörleri (Dapagliflozin)
-
Cihaz Destek Tedavileri:
- ICD (Ani kalp durmasını önleyen şok cihazı)
- CRT (Kalbin senkronize çalışmasını sağlayan pil)
-
Cerrahi Seçenekler:
- Koroner bypass
- Kalp kapak tamiri
- Son dönem hastalarda kalp nakli
Yaşam Tarzı Düzenlemeleri
- Tuz Kısıtlaması: Günlük maksimum 2 gram tuz
- Sıvı Kontrolü: Günde 1.5-2 litre sıvı sınırı
- Düzenli Takip: Haftalık kilo ölçümü (3 günde 2 kg artış acil uyarıdır)
- Egzersiz Protokolü: Kardiyak rehabilitasyon programları
Beslenme Önerileri
- Potasyumdan zengin gıdalar (muz, avokado)
- Omega-3 kaynakları (somon, ceviz)
- İşlenmiş gıdalardan kaçınma
Acil Durum İşaretleri
- Gece nefes darlığıyla uyanma
- Ayak bileklerinde ani şişme
- Nedensiz öksürük ve hırıltı
- Konsantrasyon bozukluğu
Kalp yetersizliği tedavisinde erken tanı ve multidisipliner yaklaşım kritik önem taşır. Kardiyoloji uzmanıyla düzenli kontroller, hastalığın seyrini iyileştirmede belirleyici rol oynar.