Herpes Simpleks Virüsü (HSV), "uçuk" olarak bilinen ve yaşam boyu tekrarlayabilen bir enfeksiyona yol açan yaygın bir virüstür. HSV-1 (genellikle ağız çevresi) ve HSV-2 (genellikle genital bölge) olmak üzere iki tipi vardır. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, 50 yaş altı nüfusun %67’si HSV-1 ile enfektedir.
Belirtiler ve Klinik Tablo
İlk enfeksiyon genellikle en şiddetlisidir. Ağız uçuğunda dudaklarda kaşıntı, yanma, içi sıvı dolu ağrılı kabarcıklar görülür. Genital herpeste ise kasık bölgesinde yaralar, idrar yaparken yanma ve lenf bezlerinde şişme olabilir. Diğer belirtiler:
- Ateş ve halsizlik
- Kas ağrıları
- Tekrarlayan lezyonlar (stres, ateşli hastalık sonrası)
Bulaşma Yolları
- Direkt temas: Öpüşme, cinsel ilişki
- Ortak eşya kullanımı: Havlu, jilet, bardak
- Asemptomatik yayılım: Belirti olmadan bulaşma riski %10
Teşhis Yöntemleri
- Klinik muayene: Tipik lezyonların görülmesi
- PCR testi: Lezyon sıvısında virüs DNA’sı tespiti
- Kan testleri: Tip spesifik IgG/IgM antikorları
Tedavi Protokolleri
Antiviral ilaçlar lezyon süresini %50 kısaltır:
- Asiklovir: Günde 5×200 mg (oral)
- Valasiklovir: Günde 2×500 mg
- Supresif tedavi: Yılda 6’dan fazla atakta günlük doz
Gebelikte Kritik Önlemler
Doğum sırasında aktif lezyon varsa:
- Sezaryen ile doğum önerilir
- Yenidoğanda konjonktivit veya ensefalit riski
- Son trimesterda antiviral profilaksi
Komplikasyonlar
- Herpetik keratit: Körlüğe yol açabilen göz enfeksiyonu
- HSV ensefaliti: Acil tedavi gerektiren beyin iltihabı
- Yaygın enfeksiyon: Bağışıklığı baskılanmışlarda ölümcül olabilir
Korunma Stratejileri
- Lezyon varlığında cinsel teması önleme
- Lateks kondom kullanımı (bulaşma riskini %30 azaltır)
- Asemptomatik dönemde günlük valasiklovir
- Hamilelerin partnerinde HSV varsa prezervatif zorunluluğu
Psikolojik Etkiler
Tekrarlayan ataklar depresyon ve anksiyeteye yol açabilir. Destek grupları ve psikoterapi önerilir.
Hangi Doktora Başvurulmalı?
- Deri lezyonları için dermatoloji
- Genital enfeksiyon için kadın doğum/üroloji
- Sistemik komplikasyonlarda enfeksiyon hastalıkları
