Genital kaşıntı, kadın ve erkeklerde sık görülen, yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren rahatsız edici bir semptomdur. Altta yatan nedenler basit tahrişlerden ciddi enfeksiyonlara kadar uzanabilir. Doğru teşhis ve zamanında müdahale, komplikasyonların önlenmesi için hayati önem taşır.
Genital Kaşıntının Yaygın Nedenleri
Kaşıntının kaynağını belirlemek tedavi stratejisini doğrudan etkiler. En sık karşılaşılan sebepler şunlardır:
- Mantar Enfeksiyonları (Kandidiyaz): Candida albicans’ın neden olduğu vajinal veya penil kaşıntı, peynirimsi akıntı ve kızarıklıkla kendini gösterir.
- Bakteriyel Vajinozis: Vajinal floradaki dengesizlik, gri-beyaz akıntı ve balık kokusuna eşlik eden kaşıntı yapar.
- Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar (CYBE): Trikomonas (köpüklü sarı-yeşil akıntı), herpes (ağrılı kabarcıklar) ve klamidya.
- Kimyasal Tahrişler: Parfümlü sabunlar, vajinal duşlar, çamaşır deterjanları veya lateks prezervatiflere reaksiyon.
- Cilt Hastalıkları: Egzema, sedef hastalığı veya liken sklerozus gibi kronik durumlar.
- Hormonal Değişimler: Menopoz sonrası östrojen azalması vajinal kuruluk ve kaşıntıya yol açar.
Eşlik Eden Semptomlar ve Klinik Tablo
Kaşıntı tek başına görülmez. Şikayetlere göre tanıya yön veren ipuçları:
- Akıntı Özellikleri: Beyaz peynirimsi (mantar), köpüklü (trikomonas), gri (bakteriyel vajinoz)
- Deri Değişiklikleri: Kabarıklık, çatlaklar, ülserler veya renk değişimi
- Ağrı/Ağrılı İlişki: Özellikle enfeksiyon veya atrofide belirgin
- Koku: Özellikle bakteriyel enfeksiyonlarda balık benzeri koku
Tanı Sürecinde Kullanılan Yöntemler
Doğru teşhis için kapsamlı değerlendirme şarttır:
- Fizik Muayene: Genital bölgede kızarıklık, şişlik, lezyon varlığı incelenir.
- Laboratuvar Testleri:
- Vajinal Kültür/Smear: Akıntı örneğinde mikroskobik inceleme
- PCR Testleri: Klamidya, gonore veya herpes DNA tespiti
- Kan Tahlilleri: Sistemik hastalık taraması (diyabet, tiroid)
- Patch Testi: Alerjik kontakt dermatit şüphesinde uygulanır.
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi altta yatan nedene göre kişiselleştirilir:
- Mantar Enfeksiyonları: Klotrimazol veya flukonazol içeren topikal/kremler
- Bakteriyel Vajinoz/Trikomonas: Oral veya vajinal metronidazol
- Alerjik Reaksiyonlar: Topikal kortikosteroid kremler ve tahriş ediciden kaçınma
- Hormonal Atrofi: Vajinal östrojen kremleri veya fitiller
- Sedef/Egzema: Kalsinörin inhibitörleri (tacrolimus) ve nemlendiriciler
Önleme Stratejileri
- Pamuklu iç çamaşırı kullanımı ve dar kıyafetlerden kaçınma
- Parfümsüz, hipoalerjenik temizleyiciler tercih etme
- Cinsel ilişkide su bazlı kayganlaştırıcı kullanma
- Islak mayo veya çamaşırla uzun süre kalmama
- Şekerli gıda tüketimini sınırlandırma (mantar önleme)
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
- Kaşıntı 1 haftada düzelmezse
- Şiddetli ağrı, kanama veya ülserler oluşursa
- Ateş veya kasık lenf bezlerinde şişme eşlik ederse
- Tekrarlayan enfeksiyon öyküsü varsa
