Gece terlemesi, uyku sırasında aşırı terleme nedeniyle giysilerin ve çarşafların ıslanmasına yol açan bir durumdur. Basit çevresel faktörlerden ciddi tıbbi sorunlara kadar çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Bu yazıda, gece terlemesinin yaygın sebeplerini, eşlik eden belirtileri ve modern tedavi yaklaşımlarını detaylıca inceleyeceğiz.
Gece Terlemesinin Yaygın Nedenleri
Gece terlemeleri genellikle vücut ısı düzenleme mekanizmasındaki bozukluklardan kaynaklanır. En sık görülen sebepler arasında enfeksiyon hastalıkları (tüberküloz, grip, HIV), hormonal dengesizlikler (menopoz, hipertiroidi), kanser türleri (lenfoma, lösemi) ve nörolojik bozukluklar yer alır. Antidepresanlar, ateş düşürücüler veya kortizon gibi ilaçlar da terlemeyi tetikleyebilir.
Hangi Belirtiler Acil Durum Göstergesidir?
- Açıklanamayan kilo kaybı (ayda >%5)
- Sürekli yüksek ateş (38°C üzeri)
- Lenf bezlerinde şişlik veya sert kitleler
- Nefes darlığı veya gece nefes darlığıyla uyanma
- Kanlı balgam veya kronik öksürük
Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler
Tanı için öncelikle detaylı hasta öyküsü ve fizik muayene yapılır. Ardından:
- Kan Testleri: Tam kan sayımı, CRP, tiroid fonksiyon testleri, HIV taraması
- Görüntüleme: Akciğer grafisi, toraks BT, PET-CT
- Biyopsi: Lenf bezi veya kemik iliği örneklemesi
- Uyku Testi: Polisomnografi ile uyku apnesi araştırması
Tedavi Yöntemleri ve Evde Yapılabilecekler
Tedavi altta yatan nedene göre planlanır:
- Enfeksiyonlar: Antibiyotikler veya antiviral ilaçlar
- Hormonal Bozukluklar: Tiroid ilaçları veya hormon replasman tedavisi
- Kanserler: Kemoterapi, radyoterapi veya immünoterapi
- İlaç Kaynaklı: Terlemeye neden olan ilaçların doktor kontrolünde değiştirilmesi
Evde uygulanabilecek rahatlatıcı yöntemler:
- Yatak odası sıcaklığını 18-20°C arasında tutmak
- Pamuklu/keten gibi nefes alabilen pijamalar giymek
- Yatmadan 3 saat önce baharatlı yiyecekler, kafein ve alkolden kaçınmak
Önleme Stratejileri
Gece terlemesini azaltmak için yaşam tarzı değişiklikleri kritik önem taşır. Nefes alabilen doğal kumaşlardan üretilmiş yatak takımları kullanılmalı, yatmadan önce ılık duş alınmalı ve stres yönetimi için nefes egzersizleri uygulanmalıdır. Kilo fazlası olan bireylerde diyetisyen kontrolünde kilo verilmesi terleme sıklığını belirgin şekilde azaltır.
Hangi Doktora Başvurulmalı?
İlk adımda aile hekimine başvurulabilir. Gerekli durumlarda:
- Enfeksiyon şüphesi için enfeksiyon hastalıkları uzmanı
- Hormonal nedenler için endokrinoloji
- Kanser araştırması için onkoloji
- Uyku bozuklukları için nöroloji veya göğüs hastalıkları
Gece terlemesi 2 haftadan uzun sürüyorsa veya eşlik eden alarm semptomları varsa vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
