Düşük ayak (foot drop), ayağın bilekten yukarı kaldırılamamasıyla karakterize nörolojik bir hareket kısıtlılığıdır. Peroneal sinir hasarı, omurilik problemleri veya kas hastalıklarından kaynaklanan bu durum, yürüme bozuklukları ve düşme riskiyle sonuçlanır.
Düşük Ayak Nedir?
Tibialis anterior kasının zayıflaması veya peroneal sinirin fonksiyon kaybı nedeniyle ayağın bilekten dorsifleksiyon (yukarı çekme) hareketini yapamamasıdır. Ayak parmakları sürüklenerek yürümeye neden olur ve hastalar merdiven çıkarken zorlanır.
Ana Nedenleri
- Peroneal Sinir Hasarı: Diz-dış yan bölgede sinirin sıkışması veya travması
- Nörolojik Hastalıklar: Bel fıtığı (L4-L5), inme, multipl skleroz
- Kas/Nöron Hastalıkları: ALS, kas distrofileri
- Travmalar: Kalça protez ameliyatı komplikasyonları
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
- Yürürken ayak ucunun yere sürtmesi
- Bacak ön kısmında kas erimesi
- Ayak bileğinde his kaybı
Tanı için EMG (sinir iletim testi), MRG ve fizik muayene kullanılır.
Tedavi Seçenekleri
-
Biyomekanik Destekler:
- AFO (Ayak-Bilek Ortezleri): Bileği 90 derecede sabitler
- Özel yürüme botları
-
Fizik Tedavi:
- Sinir mobilizasyon teknikleri
- Elektrik stimülasyonu (FES)
- Denge ve yürüme eğitimleri
-
Cerrahi Müdahaleler:
- Sinir dekompresyonu
- Tendon transferi (tibialis posterior kasının öne alınması)
- Omurilik cerrahisi (fıtık veya tümör varsa)
Rehabilitasyon Egzersizleri
- Direnç Bandı Egzersizleri: Ayak bileğini yukarı çekme hareketi
- Topuk Yürüyüşü: Günde 5 dakika
- Denge Tahtası Çalışmaları
Önleyici Tedbirler
- Bacak bacak üstüne atmaktan kaçınmak
- Uzun süreli çömelme pozisyonundan sakınma
- Diyabet hastalarında kan şekeri kontrolü
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
- Ayakta "sürükleme" hissi
- Denge kaybı ve sık düşmeler
- Bacak ön bölgesinde karıncalanma
Prognoz ve Yaşam Kalitesi
Erken evrede tedavi başarısı %70-85’tir. İleri vakalarda ortezle tam fonksiyon sağlanabilir. Tedavi edilmeyen durumlarda eklem deformiteleri gelişebilir.
