Deride aniden beliren kırmızı lekeler, pek çok farklı sebepten kaynaklanabilen yaygın bir cilt sorunudur. Bu lekeler bazen kaşıntı, ağrı veya şişlik eşlik edebilir. Alerjik reaksiyonlardan enfeksiyonlara kadar geniş bir yelpazede ortaya çıkabilen bu durumun doğru teşhisi için lekelerin şekli, büyüklüğü ve eşlik eden semptomlar kritik öneme sahiptir.
Yaygın Nedenler ve Özellikleri
- Alerjik Reaksiyonlar: Gıda, ilaç veya kozmetik ürünlere bağlı olarak gelişen ürtiker (kurdeşen), aniden ortaya çıkan kaşıntılı kabarıklıklarla kendini gösterir.
- Egzama: Kronik kızarıklık, pullanma ve şiddetli kaşıntıyla karakterizedir. Özellikle dirsek içi ve diz arkasında yoğunlaşır.
- Sedef Hastalığı: Gümüş pullarla kaplı kalın kırmızı plaklar şeklinde görülür. Dirsek, diz ve saçlı deride belirgindir.
- Mantar Enfeksiyonları: Halka şeklinde kırmızı lezyonlar oluşturur ve genellikle nemli bölgelerde (kasık, ayak) ortaya çıkar.
- Rosacea: Yanaklarda ve burunda yoğunlaşan kalıcı kızarıklık, damarlanma ve sivilce benzeri kabarcıklarla seyreder.
Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler
- Klinik Muayene: Lekelerin dağılımı, rengi ve şekli değerlendirilir.
- Dermatoskopi: Cilt yüzeyinin büyütülerek incelenmesi.
- Patch Testi: Alerjen tespiti için cilde yapıştırma testi.
- Biyopsi: Şüpheli lezyonlardan doku örneği alınması.
- Kan Tahlilleri: Sistemik hastalıkların (lupus gibi) ekarte edilmesi.
Tedavi Yaklaşımları
- Alerjik Lekeler: Antihistaminik tabletler ve kortizonlu kremler.
- Egzama: Nemlendiriciler, kalsinörin inhibitörlü kremler.
- Sedef: Topikal D vitamini analogları, fototerapi.
- Mantar: Antifungal kremler ve oral ilaçlar.
- Rosacea: Metronidazol krem, lazer tedavisi.
Evde Uygulanabilecek Destekleyici Yöntemler
- Soğuk kompres uygulaması kaşıntıyı azaltır.
- Parfümsüz hipoalerjenik nemlendiriciler kullanın.
- Sıcak su yerine ılık suyla banyo yapın.
- Tahriş edici kumaşlar (yün, naylon) yerine pamuklu giysiler tercih edin.
Acil Müdahale Gerektiren Durumlar
- Nefes darlığı veya yüz şişmesi eşlik ediyorsa
- Lekeler hızla yayılıyor ve ağrılıysa
- Yüksek ateş ve halsizlik varsa
- Lekeler morumsu renk değişikliği gösteriyorsa
Önleyici Tedbirler
- Güneşe çıkmadan en az 30 dakika önce SPF 50+ güneş kremi sürün.
- Yeni kozmetik ürünleri kullanmadan önce kol içi testi yapın.
- Stres yönetimi için yoga veya meditasyon uygulayın.
- Nem oranı yüksek ortamlarda antifungal pudra kullanın.
Hangi Uzmana Başvurulmalı?
Tanı ve tedavi için dermatoloji uzmanı ilk tercihtir. Alerji şüphesinde immünoloji, sistemik hastalık düşünüldüğünde ise iç hastalıkları bölümleri devreye girer. Tedavi sürecinde lekelerin fotoğraflanarak takibi, iyileşme seyrinin objektif değerlendirilmesini sağlar.
