Damar beni (vasküler malformasyon), ciltte damarların anormal gelişimi sonucu oluşan doğum lekeleridir. Genellikle zararsız olmakla birlikte, bazı durumlarda tıbbi müdahale gerektirebilir. İşte damar benleri hakkında bilmeniz gerekenler:
Damar Beni Türleri
- Hemanjiyomlar: En sık görülen türdür. Bebeklerde doğumdan sonra ortaya çıkar ve genellikle 10 yaşına kadar kendiliğinden kaybolur.
- Şarap Lekesi (Port-wine stain): Mor-kırmızı renkte, düz ve geniş lezyonlardır. Zamanla kalınlaşabilir ve tedavi gerektirir.
- Somon Lekesi: Pembe renkli, ince damar genişlemeleridir. Genellikle ense veya alında görülür, çocuklukta solar.
- Venöz Malformasyonlar: Mavi-mor renkte, derin dokulara yerleşen şişliklerdir. Ağrı ve fonksiyon kaybına yol açabilir.
Neden Oluşur?
Damar benleri, embriyonel gelişim sırasında damar oluşumundaki anormalliklerden kaynaklanır. Kesin nedeni bilinmemekle birlikte genetik faktörler ve hamilelikteki çevresel etkiler rol oynayabilir.
Teşhis Yöntemleri
- Klinik Muayene: Dermatolog tarafından lezyonun görsel incelemesi.
- Dermoskopi: Cilt yüzeyinin büyütülerek incelenmesi.
- MR veya Ultrason: Derin dokuları etkileyen lezyonlar için görüntüleme.
Tedavi Seçenekleri
- Lazer Tedavisi: Şarap lekelerinde etkilidir. Pulsed dye lazer ile leke rengi açılır.
- Beta-Blokerler: Propranolol içeren kremler, hemanjiyomların küçülmesini sağlar.
- Cerrahi Müdahale: Fonksiyon kaybına yol açan büyük malformasyonlarda uygulanır.
- Skleroterapi: Damar içine enjeksiyonla yapıştırma yöntemi.
Risk Faktörleri
- Sendromlar: Sturge-Weber (göz ve beyin tutulumu) veya Klippel-Trenaunay (ekstremite büyümesi) ile ilişkili olabilir.
- Komplikasyonlar: Kanama, enfeksiyon veya görme sorunları gelişebilir.
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
- Lekede ani büyüme veya renk değişimi
- Kanama, ağrı veya ülserasyon
- Göz çevresi, ağız içi veya eklemlerde yerleşim
Kozmetik Yönetim
- Kamuflaj makyaj ürünleri (Dermablend gibi)
- Medikal dövmelerle renk eşitleme
- Psikolojik destek (özellikle yüz bölgesi lezyonlarında)
Çocuklarda Özel Durumlar
Bebeklik çağı hemanjiyomlarının %90’ı tedavisiz iyileşir. Ancak göz kapağı, burun ucu veya dudak gibi kritik bölgelerde erken müdahale önemlidir.
