Çomak parmak, parmak uçlarında ve tırnak yatağında meydana gelen karakteristik bir deformasyondur. Bu durum, tırnakların yumuşaması, parmak uçlarının genişlemesi ve tırnak ile parmak arasındaki açının kaybolmasıyla tanınır. Çoğunlukla altta yatan ciddi sağlık sorunlarının bir belirtisi olarak ortaya çıkar.
Çomak Parmağın Temel Nedenleri
Bu deformasyonun en yaygın nedeni (%75-80) akciğer hastalıklarıdır. Akciğer kanseri vakalarının yaklaşık %29’unda çomak parmak görülür. Kronik akciğer enfeksiyonları (bronşektazi, akciğer apsesi) ve KOAH da önemli sebeplerdendir. Kalp-damar hastalıkları, özellikle doğumsal kalp hastalıkları (Fallot tetralojisi gibi) ikinci sırada yer alır. Karaciğer sirozu, inflamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn, ülseratif kolit) ve nadiren tiroit hastalıkları da çomak parmağa yol açabilir.
Belirtiler ve Fiziksel Bulgular
- Tırnak yatağı yumuşaması: Tırnak tabanına bastırıldığında süngerimsi his verir.
- Lovibond açısı kaybı: Normalde tırnak ile deri arasında 165°’lik açı varken, çomaklaşmada bu açı genişler veya kaybolur.
- Parmak ucu genişlemesi: Parmakların distal kısmı davul tokmağı görünümü alır.
- Schamroth belirtisi: İki elin işaret parmaklarını tırnak yüzeyleri birleştirildiğinde normalde oluşan elmas şekli kaybolur.
Teşhis Yöntemleri
- Fizik muayene: Yukarıdaki klinik bulguların değerlendirilmesi.
- Schamroth testi: Basit ve güvenilir bir tanı aracıdır.
- Altta yatan nedenin araştırılması:
- Akciğer grafisi ve bilgisayarlı tomografi
- Ekokardiyografi (kalp fonksiyonları için)
- Kan testleri (karaciğer fonksiyonları, CRP, sedimentasyon)
- Bronkoskopi (akciğer kanseri şüphesinde)
Çomak Parmakla İlişkili Hastalıklar
- Akciğer kaynaklı: Akciğer kanseri, mezotelyoma, pulmoner fibrozis
- Kardiyovasküler: Siyanotik kalp hastalıkları, endokardit
- Gastrointestinal: Karaciğer sirozu, ülseratif kolit, Crohn
- Diğer: Graves hastalığı (hipertiroidi), ailesel çomak parmak
Tedavi Yaklaşımları
Çomak parmağın kendisine yönelik spesifik bir tedavi yoktur. Altta yatan hastalığın tedavisi önceliklidir:
- Akciğer kanserinde: Cerrahi, kemoterapi veya radyoterapi
- Bronşektazide: Antibiyotikler ve solunum fizyoterapisi
- Kalp yetmezliğinde: Medikal tedavi veya cerrahi düzeltme
- Karaciğer hastalıklarında: Nedene yönelik ilaç tedavileri
Deformasyon ilerlemişse ve ağrıya neden oluyorsa ortopedik değerlendirme gerekebilir.
Önlemler ve Takip
- Sigara kullanımının bırakılması (akciğer kanseri riskini azaltmak için)
- Kronik akciğer/kalp hastalarının düzenli kontrolleri
- Ailesel çomak parmak öyküsü varsa genetik danışmanlık
- Parmaklarda renk değişimi veya ağrı durumunda acil tıbbi başvuru
Hangi Doktora Başvurulmalı?
İlk değerlendirme için dahiliye veya aile hekimi uygundur. Altta yatan nedene göre:
- Göğüs hastalıkları uzmanı (akciğer kaynaklı nedenlerde)
- Kardiyolog (kalp hastalıkları şüphesinde)
- Gastroenterolog (karaciğer/bağırsak hastalıklarında)
Çomak parmağın geri dönüşümü, altta yatan hastalığın tedavi edilebilirliğine bağlıdır. Erken evre akciğer kanserinde başarılı tedavi sonrası deformasyon hafifleyebilir.
