Ciltte beyaz lekeler, melanin pigmenti üretimindeki bozukluklar veya çeşitli cilt hastalıkları nedeniyle ortaya çıkan yaygın bir sorundur. Bu lekelerin altında yatan nedenler, tedavi yaklaşımlarını doğrudan etkiler. İşte tıbbi açıdan önemli bilgiler:
Beyaz Lekelerin Başlıca Nedenleri
- Vitiligo: Melanosit hücrelerinin hasarı sonucu gelişir. Vücudun her bölgesinde sınırları belirgin süt beyazı lekeler şeklinde görülür. Otoimmün kökenlidir ve stres veya güneş yanığı tetikleyebilir.
- Pitriazis Alba: Özellikle çocuklarda yanak, kol ve bacaklarda pullu, hafif beyazımsı lekeler oluşturur. Egzama ile ilişkilidir ve nemlendiricilerle kontrol altına alınabilir.
- Tinea Versicolor (Mantar Enfeksiyonu): Malassezia mantarının aşırı çoğalmasıyla oluşur. Sırt, göğüs ve kollarda pullu, kaşıntılı, açık renkli yamalar görülür.
- Hipomelanozis: Doğumsal veya sonradan gelişen melanin eksikliği. "Beğ beni" (hipomelanotik nevüs) gibi lokalize lekeler şeklinde olabilir.
Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler
- Wood Lambası Muayenesi: Mantar enfeksiyonlarında yeşil-sarı floresan ışık verir.
- Deri Biyopsisi: Vitiligo ve diğer pigment kaybı nedenlerini ayırt etmek için kullanılır.
- Potasyum Hidroksit (KOH) Testi: Mantar hücrelerinin mikroskopla tespiti.
Tedavi Seçenekleri ve Etkin Yaklaşımlar
- Vitiligo Tedavisi:
- Topikal kortikosteroidler ve kalsinörin inhibitörleri (tacrolimus)
- Dar bant UVB fototerapi (haftada 2-3 seans)
- Melanosit nakli (ileri vakalarda)
- Mantar Enfeksiyonu Tedavisi:
- %2.5 selenyum sülfürlü şampuanlar
- Ketokonazol krem veya oral flukonazol
- Nüksü önlemek için ayda 1 kez koruyucu tedavi
- Pitriazis Alba Yönetimi:
- Nemlendirici + hidrokortizonlu krem kombinasyonu
- Güneş koruyucu kullanımı (SPF 50+)
Evde Uygulanabilecek Destekleyici Yöntemler
- Hindistan cevizi yağı ve çay ağacı yağı gibi antimikrobiyal ajanlar (sadece mantar için)
- Aloe vera jeli: Cilt tahrişini azaltır
- D vitamini takviyesi: Vitiligoda pigmentasyonu destekler
Ne Zaman Dermatoloğa Başvurulmalı?
- Lekeler hızla yayılıyorsa
- Kaşıntı, pullanma veya ağrı eşlik ediyorsa
- Lekeler güneşe maruz kaldıkça kızarıyorsa
- Kozmetik kaygılar günlük yaşamı etkiliyorsa
Önleme Stratejileri
- Nem dengesini koruyan pH nötr temizleyiciler kullanın
- Güneş hasarından korunmak için geniş spektrumlu SPF uygulayın
- Pamuklu, nefes alan kıyafetler tercih edin
- Stres yönetimi için düzenli egzersiz yapın
