Burun yanması, burun içinde hissedilen rahatsız edici bir sıcaklık veya tahriş hissidir. Bu şikayet hafif bir irritasyondan şiddetli ağrıya kadar değişebilir ve altta yatan çeşitli sağlık sorunlarının habercisi olabilir. İşte burun yanmasıyla ilgili kapsamlı bilgiler:
Burun Yanmasının Yaygın Nedenleri
Burun yanması genellikle mukoza zarının kuruması veya inflamasyonu sonucu oluşur. En sık karşılaşılan sebepler şunlardır:
- Alerjik Rinit: Polen, toz veya hayvan tüyü gibi alerjenler burunda histamin salınımını tetikleyerek yanma hissine yol açar.
- Kuru Hava: Klima, kalorifer veya düşük nem oranı burun mukozasının kurumasına neden olur.
- Enfeksiyonlar: Sinüzit, grip veya COVID-19 gibi viral/bakteriyel enfeksiyonlar mukozada tahriş yaratır.
- Kimyasal Maruziyet: Temizlik ürünleri, parfümler veya endüstriyel kimyasallar mukozayı direkt tahriş eder.
- Burun Spreyi Kötüye Kullanımı: Dekonjestan spreylerin 3 günden uzun süreli kullanımı "geri tepme etkisi" yaratabilir.
Eşlik Eden Belirtiler
Yanma hissine genellikle şu semptomlar eşlik eder:
- Burun kuruluğu ve kabuklanma
- Sık hapşırma atakları
- Burun tıkanıklığı veya akıntısı
- Koku alma duyusunda azalma
- Burun kanamaları (özellikle geceleri)
Teşhis Yöntemleri
Tanı için doktor öncelikle detaylı hasta öyküsü alır:
- Fizik Muayene: Burun spekulumu ile mukoza incelenmesi
- Endoskopi: Şüpheli vakalarda sinüslerin görüntülenmesi
- Alerji Testleri: Prick test veya spesifik IgE ölçümü
- Görüntüleme: Kronik sinüzit şüphesinde BT taraması
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi altta yatan nedene göre planlanır:
- Alerjik Kaynaklıysa: Antihistaminikler (Loratadin), nazal kortikosteroid spreyler (Flutikazon)
- Enfeksiyon Varlığında: Antibiyotikler (bakteriyel sinüzitte) veya antiviral ilaçlar
- Kuruluk İçin: Nemlendirici tuzlu su spreyleri (salín solüsyonlar) veya hyalüronik asit bazlı jeller
- Ciddi Mukozal Hasar: Lazerle koagülasyon veya radyofrekans tedavileri
Evde Uygulanabilecek Yöntemler
- Nemlendirme: Oda nemini %40-60 arasında tutmak
- Burun Yıkama: Günlük izotonik deniz suyu ile irrigasyon
- Buhar Soluma: Nane yağı veya okaliptüs eklenmiş sıcak su buharı
- Koruyucu Bariyer: Tozlu ortamlarda maske kullanımı
Doktora Acilen Başvurulması Gereken Durumlar
- Yanma ile birlikte şiddetli baş ağrısı ve ateş
- Tek taraflı kötü kokulu burun akıntısı
- Yüzde şişme veya görme bozukluğu
- İlaçlara rağmen 2 haftadan uzun süren şikayetler
Önleyici Tedbirler
- Sigara dumanından uzak durmak
- Klima filtrelerini düzenli değiştirmek
- Alerjen yatak kılıfları kullanmak
- Aşırı sıcak banyolardan kaçınmak
Burun yanması basit nedenlerle ortaya çıkabileceği gibi ciddi sağlık sorunlarının belirtisi de olabilir. Bu nedenle uzun süreli şikayetlerde kulak burun boğaz uzmanına başvurmak önem taşır.
