Bebeklerde nötrofil düşüklüğü (nötropeni), bağışıklık sisteminin önemli savunma hücrelerinden olan nötrofillerin kanda anormal derecede azalmasıdır. Bu durum, yenidoğan ve süt çocuklarında enfeksiyonlara yatkınlığı artıran ciddi bir hematolojik sorundur.
Nötropeni Nedir?
Nötrofiller, bakteriyel ve fungal enfeksiyonlarla savaşan beyaz kan hücreleridir. Bebeklerde mutlak nötrofil sayısının (ANS) yaşa göre belirlenen sınırların altında olması nötropeni olarak tanımlanır:
- Term yenidoğanda: ANS < 1.500/µL
- 1 yaş altı bebekte: ANS < 1.000/µL
Başlıca Nedenleri
-
Konjenital (Doğuştan) Nedenler:
- Kostmann sendromu (ağır konjenital nötropeni)
- Schwachman-Diamond sendromu
- Döngüsel nötropeni
-
Edinsel Nedenler:
- Viral enfeksiyonlar (CMV, RSV, influenza)
- Bakteriyel sepsis
- İlaç reaksiyonları (antibiyotikler, antiepileptikler)
- Otoimmün hastalıklar
- Vitamin eksiklikleri (B12, folat)
Belirtiler ve Klinik Bulgular
- Sık tekrarlayan ateşli enfeksiyonlar
- Ağız içi yaralar ve diş eti iltihabı
- Pnömoni, otit, cilt apseleri
- Göbek kordonu enfeksiyonları (yenidoğanda)
- Büyüme geriliği ve kilo alamama
Teşhis Yöntemleri
- Tam Kan Sayımı (CBC): Tekrarlayan kan tahlilleriyle nötrofil seviyeleri izlenir.
- Kemik İliği Aspirasyonu: Konjenital nötropenilerde yapılır.
- Genetik Testler: SHOC2, ELANE gibi gen mutasyonları araştırılır.
- Antinükleer Antikor (ANA) Testi: Otoimmün nedenler için.
Tedavi Yaklaşımları
- Enfeksiyon Yönetimi: Antibiyoterapi (sefalosporinler, aminoglikozitler)
- Granülosit Koloni Uyarıcı Faktör (G-CSF): Günlük enjeksiyonlarla nötrofil üretimini artırma
- Kemik İliği Nakli: Konjenital ağır vakalarda
- Destek Tedavileri: Intravenöz immünglobulin (IVIG), profilaktik antibiyotikler
Acil Durum Belirtileri
- 38.5°C üstü dirençli ateş
- Solunum sıkıntısı ve hızlı nefes alıp verme
- Ciltte morarma veya peteşi
- Beslenme reddi ve aşırı halsizlik
Aileler İçin Öneriler
- El hijyenine maksimum önem verilmesi
- Kalabalık ortamlardan kaçınma
- Aşı takviminin eksiksiz uygulanması
- Rutin kontrollerin aksatılmaması
Prognoz ve Takip
Hafif-orta vakalarda 2 yaşa kadar spontan düzelme görülebilir. Konjenital formlarda ise ömür boyu takip gerekir. Düzenli kan sayımları ve enfeksiyon taramalarıyla komplikasyonlar önlenebilir.
