Bebeklerde alerjik rinit, bağışıklık sisteminin polen, toz akarı veya hayvan tüyü gibi alerjenlere aşırı tepkisiyle ortaya çıkan bir solunum yolu rahatsızlığıdır. "Saman nezlesi" olarak da bilinen bu durum, bebeklerin %15-20’sinde görülür ve yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir.
Bebeklerde Alerjik Rinit Nedenleri
Alerjik rinit, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin kesişiminde gelişir. En yaygın tetikleyiciler arasında ev tozu akarları, kedi/köpek tüyleri, küf sporları ve polenler yer alır. Mevsimsel alerjiler ilkbahar-yaz aylarında yoğunlaşırken, ev içi alerjenler yıl boyu semptomlara neden olabilir.
Belirtiler Nasıl Anlaşılır?
- Burun tıkanıklığı ve sık hapşırma
- Şeffaf burun akıntısı
- Gözlerde kızarıklık, kaşıntı ve sulanma
- Burun kaşıntısı nedeniyle elleri sürekli buruna götürme
- Öksürük ve hırıltılı solunum
- Göz altlarında mor halkalar ("alerjik selam")
Teşhis Yöntemleri
Tanı için öncelikle detaylı hasta öyküsü alınır. Semptomların mevsimlerle ilişkisi değerlendirilir. 1 yaş üstü bebeklerde:
- Deri Prick Testi: Kol cildine alerjen ekstreleri damlatılarak reaksiyon gözlenir.
- Kan Testi (IgE): Spesifik alerjenlere karşı antikor düzeyi ölçülür.
Tedavi Yaklaşımları
- Alerjen Kaçınma:
- Yatak çarşafını 60°C’de haftada 2 kez yıkama
- Evde halı kullanmama, nem oranını %50 altında tutma
- Polen mevsiminde pencere açmama
- İlaç Tedavisi:
- Antihistaminik Şuruplar: Setirizin veya desloratadin (6 aylıktan itibaren)
- Nazal Steroid Spreyler: Mometazon (2 yaş üstü)
- Tuzlu Su Solüsyonu: Burun tıkanıklığını rahatlatma
- Aşı Tedavisi (Immunoterapi): 5 yaş üstü dirençli vakalarda uygulanır.
Acil Müdahale Gerektiren Belirtiler
- Nefes almada zorluk
- Dudaklarda veya yüzde şişme
- Sürekli kusma veya halsizlik
Bu durumlarda anafilaksi riskine karşı acil servise başvurulmalıdır.
Uzun Dönem Komplikasyonlar
Tedavi edilmeyen alerjik rinit:
- Tekrarlayan sinüzit ve kulak enfeksiyonları
- Uyku apnesi ve büyüme geriliği
- İlerleyen yaşlarda astım gelişimi riskini artırır.
Evde Bakım Önerileri
- Bebeğin yastığını anti-alerjik kılıfla kaplayın.
- Evcil hayvanları yatak odasından uzak tutun.
- HEPA filtreli hava temizleyici kullanın.
Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Semptomlar 2 haftadan uzun sürerse, gece uyanmalarına yol açarsa veya ateş eşlik ederse çocuk alerji uzmanına başvurulmalıdır. Erken tanı, astım gibi komplikasyonları önlemede kritik öneme sahiptir.
