Akciğer apsesi, akciğer dokusunda cerahat dolu bir boşluk oluşmasıyla karakterize ciddi bir enfeksiyon hastalığıdır. Genellikle bakteri kaynaklı olan bu durum, tedavi edilmediğinde hayati risk oluşturabilir. İşte akciğer apsesine dair tüm kritik bilgiler:
Akciğer Apsesi Nedir?
Akciğer apsesi, akciğer parankim dokusunda irin birikimiyle oluşan lokalize bir enfeksiyondur. Çoğunlukla bakteriler (özellikle anaeroblar) nedeniyle gelişir. Aspirasyon pnömonisi, diş enfeksiyonları veya bağışıklık sistemi zayıflığı gibi faktörler riski artırır. Erken tanı ve tedavi, komplikasyonları önlemede hayati öneme sahiptir.
Belirtiler ve Klinik Tablo
- Sistemik Belirtiler: 38.5°C’yi aşan dirençli ateş, gece terlemeleri, kilo kaybı
- Solunumsal Semptomlar: Balgamlı öksürük (yeşilimsi, kötü kokulu), nefes darlığı, göğüs ağrısı
- İleri Evre Bulguları: Kanlı balgam (hemoptizi), parmak uçlarında çomaklaşma
- Fizik Muayene: Akciğerde matite (perküsyonda), solunum seslerinde azalma
Teşhis Yöntemleri
- Görüntüleme:
- Akciğer grafisinde hava-sıvı seviyesi gösteren kavite
- Kontrastlı BT ile apse boyutu ve lokalizasyonunun netleştirilmesi
- Laboratuvar:
- Balgam kültürü ve Gram boyama (anaerob kültür için özel işlem gerekir)
- CRP ve sedimentasyon yüksekliği
- Kan kültürü (bakteriyemi şüphesinde)
- İnvaziv Tetkikler:
- Bronkoskopi (drenaj veya doku örneği almak için)
Tedavi Protokolleri
- Antibiyoterapi:
- Ampisilin-sulbaktam veya piperasilin-tazobaktam gibi geniş spektrumlu ilaçlar
- Kültür sonucuna göre 4-6 haftalık hedefe yönelik tedavi
- Drenaj Teknikleri:
- Perkütan drenaj: BT kılavuzluğunda apse boşaltılması
- Endobronşiyal drenaj: Bronkoskopi ile boşaltma
- Cerrahi Müdahale:
- 6 cm’den büyük apselerde
- Antibiyotiğe yanıtsız vakalarda
- Plevral fistül veya nekrotizan pnömoni komplikasyonlarında
Risk Faktörleri ve Korunma
- Ana Risk Grupları:
- Alkolizm, KOAH, diyabet, nörolojik yutma bozuklukları
- Diş enfeksiyonu olanlar veya bilinç kaybı yaşayanlar
- Önleyici Tedbirler:
- Ağız hijyeninin düzenli sağlanması
- Aspirasyon riski olanlarda yatak başının 30° yükseltilmesi
- Pnömokok aşısı ve yıllık grip aşısı
Olası Komplikasyonlar
- Ampiyem (apse sıvısının plevra boşluğuna yayılması)
- Bronkoplevral fistül
- Sepsis ve çoklu organ yetmezliği
- %10-15 vakada ölüm (tedavisiz vakalarda %40’a çıkar)
İyileşme Süreci ve Takip
Tedavi başladıktan sonra ateş 3-5 gün içinde düşer. Radyolojik iyileşme klinik düzelmeden daha yavaştır; apsenin tam rezolüsyonu 3-6 ay sürebilir. Kontrol BT’leri 6. hafta ve 3. ayda yapılır. Nüks oranı %7-10’dur, bu nedenle altta yatan neden mutlaka araştırılmalıdır.
Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?
- Solunum yetmezliği bulguları (siyanoz, taşipne)
- Hemoptizi (günde >200 ml kan)
- Septik şok tablosu (hipotansiyon, bilinç bulanıklığı)
