Yenidoğan bebeklerde akciğer enfeksiyonu, özellikle prematüre bebeklerde hayati risk oluşturabilen ciddi bir sağlık sorunudur. Doğumdan sonraki ilk 28 gün içinde görülen bu enfeksiyonlar, zamanında müdahale edilmezse solunum yetmezliğine ve organ hasarına yol açabilir.
Yaygın Belirtiler
- Hızlı nefes alıp verme (dakikada 60’tan fazla)
- Burun kanatlarının solunuma eşlik edecek şekilde açılıp kapanması
- Göğüste çekilmeler (kaburgalar arasında içe çökme)
- Morarma (dudaklarda veya tırnak yataklarında)
- Emmede azalma veya beslenme güçlüğü
- Vücut sıcaklığında dengesizlik (ateş veya hipotermi)
- Hırıltılı solunum veya inleme sesleri
Enfeksiyon Nedenleri ve Bulaşma Yolları
Akciğer enfeksiyonları genellikle doğum öncesi, doğum sırası veya doğum sonrasında maruz kalınan patojenlerden kaynaklanır. Grup B streptokok, E. coli ve Listeria monocytogenes en sık görülen bakteriyel etkenlerdir. Viral enfeksiyonlarda RSV (Respiratuar Sinsityal Virüs) öne çıkar. Annenin doğum kanalındaki mikroorganizmalar, steril olmayan doğum koşulları veya hastane ortamındaki temaslar başlıca bulaşma yollarıdır.
Tanı Yöntemleri
- Akciğer Grafisi: Akciğerlerde sıvı birikimi veya konsolidasyonu gösterir
- Kan Testleri: CRP, prokalsitonin ve lökosit sayımıyla enfeksiyon şiddeti değerlendirilir
- Kan Kültürü: Etken mikroorganizmanın belirlenmesi için kritiktir
- Balgam Kültürü: Nazofaringeal aspirasyonla alınan örnekler incelenir
- Pulse Oksimetre: Oksijen satürasyonunun takibinde kullanılır
Tedavi Protokolleri
- Antibiyoterapi: Ampisilin + Gentamisin veya Seftazidim gibi geniş spektrumlu kombinasyonlar başlangıç tedavisinde kullanılır. Kültür sonuçlarına göre tedavi özelleştirilir.
- Solunum Desteği:
- Nazal kanül veya oksijen maskesiyle oksijen desteği
- Şiddetli vakalarda mekanik ventilasyon
- Destek Tedavileri:
- Sıvı-elektrolit dengesinin korunması
- Beslenmenin nazogastrik tüple veya IV yol ile sağlanması
- Vücut ısısının kuvözde stabil tutulması
Risk Faktörleri ve Komplikasyonlar
- Prematürite (34 haftadan önce doğum)
- Düşük doğum ağırlığı (<2500 gr)
- Doğum sırasında amniyon sıvısının enfekte olması
- Annenin gebelikte geçirdiği enfeksiyonlar
- Tedavi edilmezse pnömotoraks, sepsis veya bronkopulmoner displazi gelişebilir
Korunma ve Önlemler
- Gebelikte grup B streptokok taraması ve antibiyotik profilaksisi
- Doğumhanelerin sterilizasyon protokollerine sıkı uyum
- Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde el hijyeni kurallarının katı uygulanması
- Annenin sigara dumanından uzak tutulması
- RSV sezonunda yüksek riskli bebeklere palivizumab profilaksisi
Ebeveynler İçin Kritik Uyarılar
Bebeğin nefes alışverişinde düzensizlik, beslenme sonrası morarma veya ateş yükselmesi durumunda acilen sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Tedavi sürecinde emzirmenin sürdürülmesi (kontrendike değilse), enfeksiyonla mücadelede bağışıklık sistemini destekleyici etki gösterir.
