Tibia kırığı, alt bacağın ön kısmında yer alan tibia kemiğinin bütünlüğünün bozulmasıdır. Trafik kazaları, yüksekten düşme veya spor yaralanmaları gibi yüksek enerjili travmalar sonucu sıklıkla görülür. Bu kırıklar, kemikte basit bir çatlaktan çok parçalı açık kırıklara kadar değişen şekillerde ortaya çıkabilir.

Tibia Kırığının Yaygın Belirtileri

• Şiddetli ağrı (özellikle baskı uygulandığında)
• Bacakta belirgin şişlik ve morarma
• Deformite (bacakta şekil bozukluğu)
• Yürüyememe veya ağırlık verememe
• Kırık bölgesinde anormal hareket veya krepitasyon sesi

Kırık Türleri ve Sınıflandırma
Tibia kırıkları, etkilenen bölgeye ve kırık tipine göre sınıflandırılır:

1. Proksimal Tibia Kırıkları: Diz eklemi yakınında oluşur. Menisküs veya bağ yaralanmaları eşlik edebilir.
2. Tibia Şaft Kırıkları: Kemiğin orta kısmında görülür. En sık rastlanan tiptir.
3. Distal Tibia Kırıkları: Ayak bileğine yakın bölgededir.
4. Açık/Kapalı Kırıklar: Kemik fragmanlarının cildi delip delmediğine göre tanımlanır.

Teşhis Yöntemleri
Tanıda klinik muayene ve görüntüleme teknikleri birlikte kullanılır:

• Röntgen: Kırık hattı ve yerleşimini gösteren ilk basamak inceleme.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Çok parçalı kırıklarda kemik fragmanlarının 3 boyutlu analizi.
• MR: Eşlik eden yumuşak doku yaralanmalarını değerlendirmek için.

Tedavi Seçenekleri
1. Konservatif Tedavi:

• Basit kırıklarda alçı veya atel uygulaması
• 6-8 hafta kısmi yük vermeme
• Düzenli röntgen kontrolleriyle kaynama takibi

2. Cerrahi Tedavi:

• İnternal Fiksasyon: Plak-vida veya intramedüller çivi ile kemik stabilizasyonu.
• Eksternal Fiksasyon: Açık kırıklarda geçici sabitleme için harici çerçeve sistemleri.
• Biyolojik İyileştirme: Kemik grefti veya PRP uygulamaları kaynamayı hızlandırır.

Rehabilitasyon Süreci

• 0-6 Hafta: Kırık kaynama dönemi. Fizik tedavide pasif eklem hareket açıklığı egzersizleri.
• 6-12 Hafta: Kısmi yük verme ve kas güçlendirme çalışmaları.
• 3-6 Ay: Tam yük aktarımı ve fonksiyonel aktivitelere dönüş.

Olası Komplikasyonlar

• Kaynamama (Nonunion): Sigara kullanımı veya diyabet riski artırır.
• Enfeksiyon: Açık kırıklarda %15-20 oranında görülür.
• Kompartman Sendromu: Acil cerrahi gerektiren hayati risk taşıyan durum.
• Eşit Olmayan Bacak Uzunluğu: Büyüme plağı hasarında çocuklarda ortaya çıkar.

Korunma Stratejileri

• Yüksek riskli sporlarda koruyucu ekipman kullanımı
• Osteoporoz hastalarında D vitamini ve kalsiyum takviyesi
• Yaşlılarda ev içi düşmeleri önleyecek çevre düzenlemeleri

Ne Zaman Acil Müdahale Gerekir?
Bacakta soğukluk-hissizlik, solukluk veya şiddetli ağrı durumunda kompartman sendromu şüphesiyle acil servise başvurulmalıdır. Tedavi sonrası ateş, cerrahi yerde kızarıklık veya akıntı enfeksiyon belirtisi olabilir.