Safra kesesi polipler, safra kesesinin iç duvarında gelişen anormal doku büyümeleridir. Genellikle tesadüfen yapılan ultrason incelemelerinde tespit edilirler. Çoğu iyi huylu olsa da, bazı türleri kanserleşme potansiyeli taşıdığından dikkatli takip gerektirir. Bu yazıda, poliplerin türleri, teşhis yöntemleri ve tedavi yaklaşımlarını detaylıca ele alacağız.

Safra Kesesi Polip Türleri

• Kolesterol Polipleri: En yaygın türdür (%60-90). Safra kesesi duvarında kolesterol birikimiyle oluşur. Genellikle 10 mm’den küçüktür ve kanser riski taşımaz.
• Adenomatoz Polipler: Nadir görülür (%3-5) ancak prekanseröz özellik gösterir. Bez epitelinden kaynaklanır ve 10 mm üzerindeki boyutları risklidir.
• İltihabi Polipler: Kronik safra kesesi iltihabı sonucu gelişir. Taşla birlikte görülebilir.
• Malign Polipler: Safra kesesi kanserinin polip benzeri görünümü. Hızlı büyüme eğilimindedir.

Belirtiler ve Şikayetler
Poliplerin %85’i belirti vermez. Semptomatik olgularda en sık görülen şikayetler:

• Sağ üst karın bölgesinde künt ağrı (özellikle yağlı yemek sonrası)
• Mide bulantısı ve şişkinlik hissi
• Hazımsızlık ve iştah kaybı
• Sarılık (safra kanalı tıkanıklığı durumunda)

Teşhis Yöntemleri

• Karın Ultrasonu: İlk basamak tanı aracıdır. Poliplerin boyutunu, sayısını ve safra kesesi duvarına bağlantısını değerlendirir.
• Kontrastlı BT/MR: Polipin damarlanma özelliklerini ve çevre dokularla ilişkisini analiz eder.
• Endoskopik Ultrason (EUS): Yüksek çözünürlüklü görüntüleme ile polip tabanının yapısını inceler.

Tedavi Kriterleri ve Yöntemleri
Tedavi kararı polip boyutuna, hastanın semptomlarına ve risk faktörlerine göre belirlenir:

• Takip: 5-10 mm arası poliplerde 6 ayda bir ultrason kontrolü önerilir.
• Cerrahi Müdahale Endikasyonları:
  • Polip boyutu >10 mm
  • Hızlı büyüme (yılda >2 mm)
  • Safra taşı eşlik etmesi
  • Hastada semptom varlığı
• Laparoskopik Kolesistektomi: Altın standart tedavidir. Hasta 24 saat içinde taburcu edilir.

Risk Faktörleri ve Komplikasyonlar

• Kanser Riski: 10-15 mm poliplerde risk %20-50’ye çıkar.
• Acil Durumlar: Nadiren polip koparak safra kanalını tıkayabilir.
• Özel Gruplar: Ülseratif kolit hastalarında malignite riski 3 kat artar.

Yaşam Tarzı Önerileri

• Yağlı ve kızartılmış gıdalardan kaçınılmalı
• Liften zengin beslenme (sebze, tam tahıl)
• Düzenli egzersiz ile kilo kontrolü
• Alkol tüketiminin sınırlandırılması

Takip Protokolleri

• <5 mm polipler: Yıllık ultrason
• 5-10 mm polipler: İlk yıl 6 ayda bir, sonrası yıllık

• 10 mm polipler: Acil cerrahi konsültasyon

Safra kesesi poliplerinin yönetimi multidisipliner yaklaşım gerektirir. Gastroenteroloji ve genel cerrahi uzmanları tarafından değerlendirilmeli, hastaya özgü tedavi planı oluşturulmalıdır.