PDW (Platelet Dağılım Genişliği), tam kan sayımı (hemogram) testinde ölçülen ve trombositlerin boyut dağılımındaki varyasyonu gösteren bir parametredir. Bu değer, trombositlerin büyüklüklerinin ne kadar homojen veya heterojen olduğunu yansıtarak kemik iliği aktivitesi ve kan sağlığı hakkında kritik ipuçları sunar.
PDW’nin Klinik Önemi
Normal şartlarda sağlıklı bireylerde trombositler benzer boyuttadır. PDW yükselmesi, trombosit boyutlarında artan çeşitlilik anlamına gelir. Bu durum genellikle kemik iliğinin yüksek aktiviteyle trombosit ürettiğini gösterir. Örneğin kanama sonrası veya trombosit yıkımının arttığı durumlarda kemik iliği genç ve büyük trombositleri (megatrombosit) hızla dolaşıma salar.
Normal PDW Değer Aralığı
- Yetişkinlerde: %9-17
- Çocuklarda: %10-16.5
Bu aralıklar laboratuvarların kullandığı cihazlara göre hafif farklılık gösterebilir. Sonuçlar mutlaka diğer trombosit indeksleri (MPV, PCT) ve klinik bulgularla birlikte değerlendirilmelidir.
Yüksek PDW Nedenleri
- Enflamatuar Hastalıklar: Romatoid artrit, Crohn hastalığı gibi kronik iltihabi durumlar.
- Kanama Bozuklukları: Trombositopeni (düşük trombosit) veya trombosit fonksiyon bozuklukları.
- Kemik İliği Hastalıkları: Miyelodisplastik sendrom (MDS), lösemi.
- Enfeksiyonlar: Sepsis, tüberküloz gibi ciddi enfeksiyonlar.
- Demir Eksikliği Anemisi: Trombosit üretiminde düzensizliğe yol açabilir.
Düşük PDW Nedenleri
- Kemik İliği Baskılanması: Kemoterapi, radyoterapi veya aplastik anemi.
- Trombosit Üretim Bozuklukları: Genetik hastalıklar veya vitamin eksiklikleri (B12/folat).
- Otoimmün Hastalıklar: Lupus gibi durumlarda trombosit homojenitesi artabilir.
PDW Nasıl Ölçülür?
Tam kan sayımı cihazları, trombositlerin hacim dağılım eğrisini (histogram) analiz ederek PDW’yi otomatik olarak hesaplar. Test için açlık gerekmez; kol damarından alınan 2 ml kan yeterlidir.
Diğer Trombosit İndeksleri ile İlişkisi
- MPV (Ortalama Trombosit Hacmi): Trombosit büyüklüğünü gösterir. PDW ile birlikte yükselmesi kemik iliği aktivasyonunu destekler.
- PCT (Trombositokrit): Trombositlerin kan hacmindeki toplam oranıdır.
Hangi Durumlarda Doktora Başvurulmalı?
- PDW değeri %20’nin üzerinde veya %8’in altında ise,
- Beraberinde nedensiz morarma, kanama veya halsizlik varsa,
- Diğer kan değerlerinde (WBC, Hb, trombosit) anormallik mevcutsa.
Tedavi Yaklaşımları
PDW bir hastalık değil bulgudur. Altta yatan neden tespit edilerek tedavi planlanır:
- Enfeksiyonlarda antibiyotik,
- Anemide demir/B12 takviyesi,
- Otoimmün hastalıklarda immünsupresif tedavi.
