Parmak ameliyatları, travmalar, deformiteler veya fonksiyon kaybı gibi durumlarda başvurulan cerrahi müdahalelerdir. Bu operasyonlar, hastanın günlük yaşam kalitesini artırmayı ve el fonksiyonlarını geri kazandırmayı hedefler. İşte parmak cerrahisine dair kapsamlı bilgiler:
Parmak Ameliyatı Neden Gereklidir?
Parmaklarda cerrahi müdahale gerektiren başlıca durumlar şunlardır:
- Kırıklar ve çıkıklar (özellikle eklem içi kırıklar)
- Tendon yaralanmaları (bükücü veya açıcı tendon kopmaları)
- Tetik parmak (stenozan tenosinovit)
- Dupuytren kontraktürü (avuç içi dokusunun kalınlaşması)
- Kireçlenme (osteoartrit) veya romatoid artrit
- Tümörler veya kistler
- Doğumsal deformiteler (sindaktili, polidaktili)
Yaygın Parmak Ameliyatı Türleri
1. Açık Redüksiyon ve İnternal Fiksasyon (ORIF)
Kırık kemik parçalarının cerrahi olarak yerleştirilip plak, vida veya tellerle sabitlendiği yöntemdir. Komplike kırıklarda, kemik uçlarının doğru hizalanması için tercih edilir.
2. Tendon Onarımı
Kesilen tendonların mikrocerrahi tekniklerle dikilmesini içerir. Ameliyat sonrası 3-6 haftalık atel kullanımı ve fizik tedavi şarttır.
3. Tetik Parmak Ameliyatı
Parmak hareketini kısıtlayan tendon kılıfının lokal anestezi altında kesilmesidir. 15 dakika süren bu işlemde hasta aynı gün taburcu edilir.
4. Dupuytren Kontraktürü Cerrahisi
Avuç içindeki sert nodüllerin ve bantların çıkarılması için yapılır. İleri vakalarda deri grefti gerekebilir.
5. Artrodez veya Artroplasti
Eklem hasarında, eklemi dondurma (artrodez) veya protez eklem yerleştirme (artroplasti) seçenekleri uygulanır.
Ameliyat Öncesi Hazırlık
- Kan sulandırıcı ilaçlar 1 hafta önce kesilmeli
- Sigara kullanımı en az 3 hafta önce bırakılmalı
- Enfeksiyon taraması için kan testleri yapılmalı
- Ameliyat bölgesi hijyeni sağlanmalı
Cerrahi Süreç ve Sonrası
Operasyon genellikle lokal veya bölgesel anestezi altında gerçekleştirilir. Mikroskop kullanılan vakalarda işlem 1-3 saat sürebilir. Ameliyat sonrası:
- Şişliği azaltmak için el yüksekte tutulur
- 24-48 saat buz uygulaması yapılır
- Atel veya alçıyla 2-6 hafta immobilizasyon sağlanır
İyileşme ve Rehabilitasyon
- İlk 2 Hafta: Dikişler alınır, hafif parmak hareketleri başlar
- 3-6 Hafta: Fizyoterapi ile eklem hareket açıklığı çalışmaları
- 6-12 Hafta: Kuvvetlendirme egzersizleri ve fonksiyonel aktiviteler
Tam iyileşme 3-6 ay sürer. Fizik tedavi seansları el terapisti eşliğinde haftada 2-3 kez uygulanır.
Olası Komplikasyonlar
- Enfeksiyon (%1-3 vakada)
- Sertlik veya hareket kısıtlılığı
- Damar/sinir yaralanması
- Rijidite (eklem katılaşması)
- Ameliyat bölgesinde ağrı
Başarı Oranları ve Sonuçlar
Tendon onarımlarında başarı oranı %85-90’dır. Tetik parmak ameliyatlarında semptomların tamamen geçme ihtimali %95’tir. Kırık tedavilerinde fonksiyonel iyileşme 6 ay içinde %80-85 seviyesindedir.
