Lohusalık dönemi, doğumdan sonraki ilk 6 haftayı kapsayan ve annenin fiziksel/ruhsal değişimler yaşadığı kritik bir süreçtir. Bu evrede ortaya çıkan şikayetlerin bilinmesi, erken müdahale ve konforlu bir iyileşme için büyük önem taşır.
Vajinal Kanama (Löşi)
Doğum sonrası ilk 3-4 gün parlak kırmızı renkli, yoğun kanama normaldir. Zamanla rengi pembeye, ardından kahverengiye dönüşür ve 6. haftada biter. Dikkat gerektiren durumlar:
- 1 saatte 2 ped dolması
- Pıhtı büyüklüğünün limondan fazla olması
- Ateşle birlikte kötü kokulu akıntı
Çözüm: Dinlenme, ağır kaldırmama, doktor onayı olmadan vajinal duş yapmama.
Epizyotomi Ağrısı ve Dikiş Bölgesi Şikayetleri
Vajinal doğumda uygulanan kesi (epizyotomi) bölgesinde:
- Otururken batma hissi
- Ödem nedeniyle ağrı
- Dikişlerde gerginlik
Çözüm önerileri: - Her tuvalet sonrası ılık suyla yıkama
- 10 dakika soğuk kompres
- Doktor önerisiyle oturma minderi kullanma
Sezaryen Yara İyileşmesi
Kesi bölgesinde kaşıntı, uyuşukluk veya hafif ağrı olağandır. Risk işaretleri:
- Kızarıklık, sıcaklık artışı
- İltihaplı akıntı
- Ateşin 38°C üzerine çıkması
İyileşmeyi desteklemek için: - Yara bandını doktor talimatıyla değiştirme
- Karın destek bandı kullanma
- Ani hareketlerden kaçınma
Memelerde Hassasiyet ve Emzirme Sorunları
- Süt gelişi (Engorgement): Memelerin taş gibi sertleşmesi, ateş hissi.
Çözüm: Sık emzirme, ılık duş sonrası pompa ile süt boşaltma. - Meme Ucu Çatlakları: Yanma hissi, kanama.
Önlem: Bebeği doğru pozisyonda emzirme, lanolin krem. - Mastit: Kırmızı, ağrılı bölge, titreme, 39°C ateş. Acil doktor konsültasyonu gerekir.
İdrar ve Bağırsak Problemleri
- İdrar yaparken yanma: Doğum travması veya idrar yolu enfeksiyonu belirtisi.
- Kabızlık: Hemoroid ağrısını artırır.
Çözüm: Bol su, lifli gıda, doktor onaylı dışkı yumuşatıcılar.
Doğum Sonrası Depresyon Belirtileri
- Sürekli ağlama isteği
- Bebeğe ilgi kaybı
- Uykusuzluk veya aşırı uyuma
Kritik uyarı: Bu belirtiler 2 haftadan uzun sürerse psikiyatri desteği şarttır.
Gece Terlemeleri ve Saç Dökülmesi
Hormonal dengenin normale dönmesi sırasında görülür. 3-6 ay içinde kendiliğinden düzelir. Demir-B12 takviyesi saç kaybını azaltabilir.
Hangi Durumlarda Acil Doktora Başvurulmalı?
- Nefes darlığı veya göğüs ağrısı
- Bacakta tek taraflı şişme/kızarıklık
- Şiddetli baş ağrısı, görme bulanıklığı
- 48 saatten uzun süren 38°C üstü ateş
Konforu Artıran Pratik Öneriler
- Pelvik taban egzersizleri: İdrar kaçırmayı önler.
- Destekleyici iç çamaşırı: Karın bölgesine hafif bası rahatlatır.
- Yürüyüş: Kan dolaşımını düzenler, kabızlığı azaltır.