Konjonktivit, halk arasında "pembe göz" olarak bilinen, gözün konjonktiva tabakasının iltihaplanmasıdır. Virüsler, bakteriler, alerjenler veya tahriş edici maddelerin neden olduğu bu rahatsızlık, gözlerde kızarıklık, kaşıntı ve akıntı gibi belirtilerle kendini gösterir. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde sık görülen bu durum, doğru tedaviyle genellikle 1-2 haftada iyileşir.
Konjonktivit Türleri ve Nedenleri
Üç ana konjonktivit türü vardır. Viral konjonktivit, adenovirüs gibi virüslerin yol açtığı ve son derece bulaşıcı olan tiptir. Genellikle soğuk algınlığıyla birlikte görülür. Bakteriyel konjonktivit ise stafilokok veya streptokok bakterilerinden kaynaklanır; sarı-yeşil renkli kalın akıntı karakteristiktir. Alerjik konjonktivit, polen veya ev tozu gibi alerjenlere bağlı gelişir ve mevsimsel olarak tekrarlayabilir.
Belirtiler ve Tanı
- Kızarıklık: Göz beyazında yoğun kanlanma
- Akıntı: Viralde sulu, bakteriyelde yoğun kıvamlı
- Kaşıntı: Özellikle alerjik tipte belirgin
- Işık hassasiyeti ve batma hissi
- Sabahları kirpiklerde kabuklanma
Tanı için göz muayenesi ve hasta öyküsü genellikle yeterlidir. Şiddetli vakalarda akıntı örneği laboratuvarda incelenebilir.
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi türe göre değişir:
- Viral: Soğuk kompres ve suni gözyaşı damlalarıyla semptomlar hafifletilir. Antibiyotik etkisizdir.
- Bakteriyel: Antibiyotikli damla/merhemler (Tobramisin, Ofloksasin) 5-7 gün kullanılır.
- Alerjik: Antihistaminik damlalar (Ketotifen) ve soğuk uygulama.
Evde ılık suyla göz kapaklarının temizlenmesi ve kontakt lens kullanımına ara verilmesi önemlidir.
Bulaşma ve Korunma
Viral ve bakteriyel türler son derece bulaşıcıdır. Korunmak için:
- Elleri gözlere temas ettirmemek
- Havlu, yastık gibi kişisel eşyaları paylaşmamak
- Lens kullanırken hijyene dikkat etmek
- Alerjik tipte alerjenlerden kaçınmak
Hastalık süresince okul/işe ara verilmeli, özellikle çocuklar 24 saat antibiyotik kullanana dek evde kalmalıdır.
Risk Grupları ve Komplikasyonlar
Yenidoğanlarda gonore kaynaklı konjonktivit körlüğe yol açabilir. Bağışıklığı zayıf kişilerde keratit (kornea iltihabı) gelişebilir. Alerjik konjonktivitte sürekli kaşıma korneada yaralara neden olabilir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Görmede bulanıklık veya ışık çevresinde hale
- Şiddetli göz ağrısı
- Yoğun çapaklanma nedeniyle gözü açamama
- Belirtilerin 7 günde düzelmemesi
- Yenidoğan bebekte kızarıklık
Önleme Stratejileri
- Havuzda yüzücü gözlüğü kullanmak
- Kozmetik ürünleri 3 ayda bir yenilemek
- Polen sezonunda dışarıdan gelince yüzü yıkamak
- Sigara dumanı gibi tahriş edicilerden uzak durmak
Konjonktivit çoğunlukla basit önlemlerle önlenebilir. Doğru tedavi için göz hastalıkları uzmanına danışmak, komplikasyon riskini azaltır.