Kolektomi, kalın bağırsağın (kolon) bir kısmının veya tamamının cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Bu ameliyat, inflamatuar bağırsak hastalıkları, kanser veya ciddi divertikülit gibi hayati risk oluşturan durumlarda başvurulan etkili bir tedavi yöntemidir. İşte kolektomi hakkında tüm detaylar:

Hangi Durumlarda Uygulanır?

• Kolon Kanseri: Tümörün yayılımına göre segmental veya total kolektomi.
• Ülseratif Kolit: İlaçla kontrol altına alınamayan kanamalı vakalarda.
• Crohn Hastalığı: Bağırsak tıkanıklığı veya fistül gelişiminde.
• Divertikülit: Tekrarlayan enfeksiyon veya perforasyon (delinme) durumunda.
• Polip Sendromları: Ailesel polipozis gibi yüksek kanser riski taşıyan durumlar.

Ameliyat Türleri

1. Parsiyel Kolektomi: Sadece hastalıklı bölümün çıkarılması (sağ/sol hemikolektomi).
2. Subtotal Kolektomi: Kolonun %80’inden fazlasının alınması.
3. Total Kolektomi: Tüm kolonun çıkarılması; ince bağırsak doğrudan rektuma bağlanır.
4. Proktokolektomi: Kolon + rektumun tamamen çıkarılması (ileostomi gerekir).

Cerrahi Teknikler

• Açık Cerrahi: Geleneksel yöntem; karında büyük kesi ile uygulanır.
• Laparoskopik: 3-4 küçük delikten kamera ve aletlerle yapılan minimal invaziv teknik.
• Robotik Cerrahi: Daha yüksek hassasiyet sağlayan ileri teknoloji yöntemi.

Ameliyat Öncesi Hazırlık

• Bağırsak Temizliği: Ameliyattan 24 saat önce sıvı diyet ve laksatif kullanımı.
• Kan Sulandırıcı Düzenlemesi: Aspirin/warfarin gibi ilaçların geçici kesilmesi.
• Antibiyotik Profilaksisi: Enfeksiyon riskini azaltmak için.

Riskler ve Komplikasyonlar

• Erken Dönem: Kanama, enfeksiyon, anastomoz kaçağı (bağırsak birleşim yerinde sızıntı).
• Geç Dönem: Fistül oluşumu, bağırsak yapışıklıkları, besin emilim bozuklukları.
• Stoma İle İlgili Sorunlar: Cilt tahrişi, fıtık veya stoma darlığı.

Ameliyat Sonrası Süreç

• Hastane Yatışı: Ortalama 5-7 gün (komplikasyonsuz vakalarda).
• Ağrı Yönetimi: PCA pompası veya oral ağrı kesicilerle kontrol.
• Beslenme: İlk 48 saat sıvı diyet, yavaşça katı gıdaya geçiş.
• Stoma Bakımı: İleostomi/kolostomi torbası değişimi ve cilt koruma eğitimi.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri

• Diyet: Lif alımının kademeli artırılması; gaz yapıcı gıdalardan kaçınma.
• Sıvı Tüketimi: Günlük 2-3 lt su ile dehidrasyon önleme.
• Fiziksel Aktivite: Yürüyüşle başlayıp 6-8 hafta sonra ağır egzersize dönüş.

Uzun Vadeli Etkiler

• Tuvalet Alışkanlığı: Total kolektomi sonrası günde 4-6 kez yumuşak dışkılama normaldir.
• Vitamin Takviyesi: B12 ve D vitamini eksikliği için düzenli takip.
• Kanser Takibi: Polip sendromlarında yıllık endoskopi gerekliliği.

Stoma Hayatına Uyum
Stoma gerektiren durumlarda psikolojik destek ve stoma hemşireleri ile iletişim kritik önem taşır. Modern ostomi torbaları kokuyu önler ve suya dayanıklıdır. Yüzme, seyahat gibi aktiviteler engellenmez.