Kalp deliği (doğumsal kalp defektleri), bebeklerde en sık görülen doğuştan anomalilerdendir. Genellikle anne karnındaki gelişim sırasında kalbin yapısını oluşturan bölümlerin tam kapanmaması sonucu ortaya çıkar. Erken teşhis ve doğru tedaviyle hastaların çoğu normal yaşam sürdürebilir.
Kalp Deliği Türleri
Başlıca üç tip kalp deliği bulunur:
- Atriyal Septal Defekt (ASD): Kulakçıklar arasındaki bölmede açıklık.
- Ventriküler Septal Defekt (VSD): Karıncıkları ayıran duvarda delik.
- Patent Duktus Arteriozus (PDA): Doğumdan sonra kapanması gereken damar bağlantısının açık kalması.
Belirtiler ve İşaretler
Hafif vakalar belirti vermeyebilir. Şiddetli durumlarda:
- Hızlı nefes alıp verme
- Emme sırasında yorulma
- Morarma (siyanoz)
- Sık akciğer enfeksiyonları
- Büyüme geriliği
- Terleme ve halsizlik
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Üfürüm duyulması en sık bulgudur.
- Ekokardiyografi: Tanıda altın standarttır, deliğin boyutunu gösterir.
- EKG: Ritim bozukluklarını tespit eder.
- Göğüs Röntgeni: Kalp büyümesi ve akciğer damarlanmasını değerlendirir.
Tedavi Seçenekleri
- İzlem: Küçük delikler (3-5 mm altı) genellikle kendiliğinden kapanır.
- İlaç Tedavisi: Kalp yükünü azaltan ilaçlar (diüretikler, ACE inhibitörleri).
- Perkütan Kapatma: Kateterle kasıktan girilerek deliğe şemsiye benzeri cihaz yerleştirilmesi.
- Açık Kalp Ameliyatı: Büyük deliklerde veya kompleks anomalilerde tercih edilir.
Yenidoğan ve Bebeklerde Özel Durumlar
- Kritik deliklerde prostaglandin infüzyonu ile damar açıklığı sürdürülür.
- Beslenme güçlüğü olan bebeklere yüksek kalorili mamalar verilir.
- Aşı takvimi özel protokollerle uygulanır.
Yetişkinlerde Kalp Deliği
Tedavi edilmemiş vakalarda ileri yaşta:
- Pulmoner hipertansiyon
- Ritim bozuklukları (atrial fibrilasyon)
- Kalp yetmezliği riski artar.
Komplikasyonlar ve Önlemler
- Enfektif Endokardit: Diş tedavisi öncesi antibiyotik profilaksisi gerekir.
- Egzersiz Kısıtlaması: Şiddetli sporlar delik büyüklüğüne göre sınırlandırılır.
- Gebelik: Pulmoner hipertansiyon varlığında risk artar.
Yaşam Tarzı Önerileri
- Düzenli kardiyoloji kontrolleri
- Tuz kısıtlaması
- Sigaradan uzak durma
- Diş hijyenine özen gösterme
Ameliyat Sonrası Süreç
- İlk 6 ayda enfeksiyondan korunma
- Antikoagülan ilaç kullanımı (mekanik kapak varsa)
- Yara bakımı ve kontroller
Kalp deliği tedavisinde başarı oranı %95’in üzerindedir. Erken müdahale edilen hastaların yaşam beklentisi ve kalitesi normal bireylerle eşdeğerdir.