Influenza B, grip virüsünün insanlarda hastalık yapan iki ana tipinden biridir. Genellikle mevsimsel salgınlarla ortaya çıkar ve özellikle çocuklarda, yaşlılarda ve kronik hastalığı olanlarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu virüs, yapısını yıllar içinde değiştirebilen influenza A’dan farklı olarak daha yavaş mutasyona uğrar, ancak bağışıklık sistemini atlatacak kadar değişim gösterebilir.
Bulaşma Yolları ve Risk Grupları
Influenza B virüsü, enfekte kişilerin öksürük veya hapşırıkla yaydığı damlacıklar yoluyla bulaşır. Virüs, havada asılı kalan partiküllerin solunması veya kontamine yüzeylere temas eden ellerin ağza, buruna götürülmesiyle yayılır. Okullar, bakım evleri ve toplu taşıma gibi kalabalık ortamlar bulaşma riskini artırır. Risk grupları arasında 5 yaş altı çocuklar, 65 yaş üstü yetişkinler, gebeler, astım veya diyabet gibi kronik hastalığı olanlar ve bağışıklık sistemi baskılanmış bireyler öne çıkar.
Belirtiler ve Klinik Seyir
Hastalık ani başlangıçlı yüksek ateş (38-40°C), titreme ve kas ağrılarıyla kendini gösterir. Boğaz ağrısı, kuru öksürük ve baş ağrısı sık görülen semptomlardır. Çocuklarda kusma veya ishal gibi gastrointestinal şikayetler yetişkinlere göre daha belirgindir. Semptomlar genellikle 7-10 gün sürer, ancak öksürük ve halsizlik haftalarca devam edebilir. Komplikasyonlar arasında zatürre, bronşit, sinüzit ve kulak enfeksiyonları yer alır.
Tanı Yöntemleri
Klinik bulgular tanıda ilk basamağı oluşturur. Kesin teşhis için burun veya boğaz sürüntüsünde hızlı antijen testleri, PCR veya viral kültür kullanılır. Hızlı testler 15 dakikada sonuç verir ancak duyarlılığı %50-70 arasındadır. PCR ise en güvenilir yöntem olup %95’in üzerinde doğruluk sağlar. Akciğer komplikasyonu şüphesinde akciğer grafisi veya kan testleri istenebilir.
Tedavi Yaklaşımları
- Antiviral İlaçlar: Oseltamivir (Tamiflu) veya zanamivir (Relenza) semptom süresini 1-2 gün kısaltır ve komplikasyon riskini azaltır. Belirtiler başladıktan sonraki 48 saat içinde başlanması kritiktir.
- Semptomatik Tedavi: Ateş düşürücüler (parasetamol), bol sıvı alımı ve istirahat önerilir.
- Komplikasyon Yönetimi: Bakteriyel enfeksiyon gelişirse antibiyotikler devreye girer.
Korunma Stratejileri
- Aşılama: En etkili korunma yöntemidir. Her yıl ekim-kasım aylarında uygulanan grip aşısı, influenza B suşlarını içerir.
- Hijyen: Ellerin en az 20 saniye sabunla yıkanması, alkol bazlı dezenfektanların kullanılması.
- Ortam Önlemleri: Hasta kişilerle temasın sınırlandırılması, kalabalık ortamlarda maske kullanımı.
Acil Durum Belirtileri
Aşağıdaki semptomlar acil tıbbi müdahale gerektirir:
- Nefes darlığı veya göğüste sıkışma hissi
- Bilinç bulanıklığı veya sürekli kusma
- Dudaklarda morarma, şiddetli baş dönmesi
- Çocuklarda hızlı solunum, huzursuzluk veya yeterli sıvı alamama
Gebelik ve Influenza B
Hamilelerde grip daha ağır seyreder. Virüs, erken doğum veya düşük doğum ağırlığı riskini artırabilir. Gebeliğin her trimesterinde grip aşısı güvenle yapılabilir. Antiviral tedavi, gebelerde komplikasyonları önlemek için özellikle önerilir.
İyileşme Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hastalık sonrası 2-3 hafta boyunca bağışıklık sistemi zayıf kalır. Yorgunluk devam edebileceğinden fiziksel aktiviteler kademeli artırılmalıdır. Sekonder enfeksiyonları önlemek için kapalı ve havasız ortamlardan kaçınılmalıdır.
