Hepatit B, HBV virüsünün neden olduğu ve karaciğeri hedef alan ciddi bir enfeksiyon hastalığıdır. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünya genelinde 296 milyon kişi kronik Hepatit B ile yaşamaktadır. Bu hastalık, tedavi edilmediğinde siroz, karaciğer yetmezliği veya kansere yol açabilir.

Hepatit B Nedir?
HBV virüsünün karaciğerde iltihaplanmaya yol açmasıyla ortaya çıkar. Akut (kısa süreli) veya kronik (6 aydan uzun) formlarda görülebilir. Yetişkinlerin %90’ı akut enfeksiyonu atlatırken, bebeklerde kronikleşme oranı %90’a ulaşır.

Bulaşma Yolları

• Kan yoluyla: Sterilize edilmemiş tıbbi malzemeler, diş tedavileri veya enjeksiyonlar.
• Cinsel temas: Korunmasız ilişki ve vücut sıvılarıyla bulaş.
• Anneden bebeğe: Doğum sırasında veya hamilelikte.
• Diğer yollar: Jilet, diş fırçası paylaşımı veya dövme iğneleri.

Belirtiler ve Evreler
Akut dönemde:

• Sarılık (gözlerde ve ciltte sararma)
• İdrar renginde koyulaşma
• Aşırı halsizlik ve eklem ağrıları
• Mide bulantısı ve iştah kaybı
  Kronik dönemde:
  Belirtiler yıllarca sessiz seyredebilir. Siroz gelişince karında şişlik, kan kusma ve bilinç bulanıklığı görülür.

Teşhis Yöntemleri

1. Kan testleri:
   • HBsAg (yüzey antijeni): Enfeksiyon varlığını gösterir.
   • Anti-HBs: Bağışıklık olduğunu belgeler.
   • HBV DNA: Viral yükü ölçer.
2. Karaciğer biyopsisi: Doku hasarını değerlendirir.
3. Fibroscan: Karaciğer sertliğini ölçen non-invaziv yöntem.

Tedavi Yaklaşımları
Akut Hepatit B:
Genellikle destek tedavisi (istirahat, sıvı takviyesi) yeterlidir.
Kronik Hepatit B:

• Oral antiviraller: Tenofovir veya Entekavir ile viral çoğalma baskılanır.
• İnterferon tedavisi: Bağışıklık sistemini uyaran enjeksiyonlar.
• Karaciğer nakli: Siroz gelişen ileri vakalarda.

Korunma Stratejileri

• Aşılama: 0, 1 ve 6. aylarda uygulanan üç doz aşı %95 koruma sağlar.
• Güvenli cinsellik: Kondom kullanımı.
• Kan teması önlemleri: Eldiven kullanımı, kişisel bakım ürünlerinin paylaşılmaması.
• Anneden bebeğe geçiş önlemi: Doğumda immünoglobulin ve aşı uygulaması.

Risk Grupları

• Sağlık çalışanları
• Diyaliz hastaları
• Çok eşli cinsel yaşamı olanlar
• Uyuşturucu kullananlar
• Hepatit B’li anneden doğan bebekler

Gebelikte Hepatit B
Enfekte annelerde doğum sırasında bebeğe bulaş riski %90’dır. Bu nedenle:

• Tüm gebelere HBsAg testi yapılmalı.
• Pozitif çıkan annelerin bebeklerine 12 saat içinde aşı + immünoglobulin uygulanmalı.
• Emzirme, bebek aşılandığında güvenlidir.

Komplikasyonlar

• Siroz (vakaların %15-25’inde)
• Karaciğer kanseri (HBV’li kronik hastalarda risk 100 kat fazla)
• Fulminan hepatit (ani karaciğer yetmezliği)

Türkiye’de Durum
Ülkemizde taşıyıcılık oranı %4’tür. 1998’den beri rutin bebek aşılaması ile yeni vaka sayısı %90 azalmıştır.