GGT (gama glutamil transferaz), karaciğer ve safra yolları sağlığını değerlendiren önemli bir enzimdir. Kan testlerinde GGT yüksekliği tespit edilmesi, genellikle karaciğer veya safra sisteminde bir soruna işaret eder. Bu durumun nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgiler:
GGT Yüksekliğinin Yaygın Nedenleri
- Karaciğer Hastalıkları: Alkole bağlı karaciğer yağlanması, hepatit (viral veya toksik), siroz
- Safra Yolu Problemleri: Safra taşları, kolanjit (safra yolu iltihabı), tıkanma
- İlaç Etkileşimleri: Antibiyotikler, antiepileptikler, steroid olmayan antienflamatuarlar
- Diğer Faktörler: Obezite, diyabet, kalp yetmezliği, pankreatit
Belirtiler ve İşaretler
GGT yüksekliği tek başına semptom oluşturmaz. Altta yatan hastalığa bağlı olarak:
- Halsizlik ve iştahsızlık
- Karın sağ üst kadranda ağrı
- Sarılık (cilt ve gözlerde sararma)
- İdrar renginde koyulaşma, dışkıda açılma
- Bulantı ve kusma
Teşhis Yöntemleri
- Kan Testleri: ALT, AST, ALP ve bilirubin düzeyleri ile birlikte değerlendirme
- Görüntüleme: Karaciğer ultrasonu, MR kolanjiyopankreatografi (MRCP)
- Biyopsi: Şüpheli karaciğer hasarında histopatolojik inceleme
- İleri Tetkikler: ERCP (safra yollarının endoskopik incelenmesi)
Tedavi Yaklaşımları
- Alkol Kaynaklı İse: Mutlak alkol kısıtlaması ve karaciğer desteği
- Safra Taşı Tıkanıklığı: ERCP ile taş çıkarma veya kolesistektomi
- İlaç Toksisitesi: Soruna yol açan ilacın kesilmesi
- Metabolik Sendrom: Kilo kontrolü, diyabet ve kolesterol regülasyonu
- Hepatit Tedavisi: Antiviral ilaçlar (hepatit B/C için)
Önlem ve Yaşam Tarzı Önerileri
- Alkol tüketimini sınırlandırma
- Düzenli egzersiz ve Akdeniz diyeti
- Hepatit A/B aşılarının tamamlanması
- Parasetamol gibi karaciğere toksik ilaçlardan kaçınma
Takip Süreci
GGT seviyeleri tedavi başladıktan sonra 4-12 hafta içinde düşmeye başlar. İlk 3 ay aylık kan kontrolleri, sonrasında 6 aylık periyotlarla izlem önerilir. Kalıcı yükseklik durumunda karaciğer elastografisi gibi ileri tetkikler gerekebilir.
