Fibroadenom, memenin en sık görülen iyi huylu tümörüdür. Özellikle 15-35 yaş arası genç kadınlarda ortaya çıkan bu kitleler, genellikle ağrısız ve lastik kıvamında olup elle muayenede kolayca hareket ettirilebilir. Hormonal değişimlerle ilişkili olduğu düşünülen fibroadenomların çoğu zararsızdır, ancak doğru teşhis ve takip önem taşır.

Fibroadenom Belirtileri

• Memede yuvarlak veya oval şekilli, düzgün kenarlı kitle
• Kıvamı genellikle lastik sertliğinde ve hareketli
• Ağrısız olması (nadiren adet dönemlerinde hassasiyet)
• Boyutunun hormonal değişimlerle (gebelik, regl) artış göstermesi
• Çoğunlukla tek memede ve tek odaklı olması

Nedenleri ve Risk Faktörleri
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte östrojen hormonunun tetikleyici rol oynadığı düşünülür. Risk faktörleri arasında genç yaş, doğum kontrol hapı kullanımı öyküsü ve ailede fibroadenom varlığı yer alır. Menopoz sonrası genellikle küçülür veya kaybolur.

Tanı Yöntemleri

1. Klinik Muayene: Hekimin elle yaptığı değerlendirmede kitlenin boyutu, hareketliliği ve sınırları kontrol edilir.
2. Mamografi: 35 yaş üstü hastalarda kireçlenme alanlarını değerlendirmek için kullanılır.
3. Ultrasonografi: 30 yaş altı hastalarda birincil görüntüleme yöntemidir. Kitlenin sıvı içerip içermediği ayırt edilir.
4. Biyopsi: İnce iğne aspirasyonu veya kor biyopsi ile hücreler patolojik incelemeye gönderilir.

Tedavi Yaklaşımları

• Takip: Çapı 2-3 cm’den küçük, şüpheli özellik taşımayan kitleler 6 aylık aralıklarla ultrasonla izlenir.
• Cerrahi: Hızlı büyüme (6 ayda %20’den fazla), 5 cm’yi aşan boyut, ağrı veya hasta endişesi durumunda lokal anesteziyle çıkarılır.
• Kriyoablasyon: -196°C’de dondurarak kitlenin küçültülmesi işlemi.
• Vakum Destekli Biyopsi: Özel iğnelerle radyolojik eşliğinde tamamen çıkarma.

Kompleks Fibroadenom Farkı
Standart fibroadenomlardan farklı olarak kist, kalsifikasyon veya epitelyal hiperplazi içeren türlerdir. Kanser riski hafifçe artmış olup (1.5-2 kat), düzenli takip gerektirir.

Fibroadenom ve Kanser İlişkisi
Basit fibroadenomlar kanser riskini artırmaz. Ancak kompleks tipte veya fibroadenom içinde "lobüler karsinoma in situ" saptanması durumunda yaşam boyu risk %8-10’a çıkabilir.

Takip Sürecinde Kritik Noktalar

• İlk 2 yıl: 6 ayda bir klinik muayene ve ultrason
• Sonraki yıllar: Yıllık kontrol
• Gebelikte: Hormonal büyüme nedeniyle 3 aylık aralıklar
• Menopoz sonrası: Küçülme beklenir, büyüme durumunda biyopsi

Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?

• Ani büyüme veya şekil değişikliği
• Ciltte çekinti veya portakal kabuğu görünümü
• Meme başından kanlı akıntı
• Koltuk altında lenf bezi büyümesi

Fibroadenomların %15’i kendiliğinden kaybolurken, %10-20’si çoğul olabilir. Tanı sonrası hastaların "iyi huylu" teşhisiyle rahatlaması, ancak düzenli kontrolleri aksatmaması önerilir.